Hoe vaak wordt op MRI-opnamen het zwarte-lijnteken gezien bij focale corticale dysplasie? In welke mate overlapt het zwarte-lijngebied met het gebied waar de epileptische aanvallen ontstaan? En is volledige aanwezigheid van het zwarte-lijngebied in het resectiepreparaat gerelateerd aan de kans om na de operatie aanvalsvrij te zijn? Deze vragen stonden centraal in een retrospectief onderzoek naar het zwarte-lijnteken bij patiënten met onbehandelbare epilepsie met een focaal begin en focale corticale dysplasie.
Focale corticale dysplasie is een van de meest voorkomende structurele afwijkingen bij patiënten met onbehandelbare epilepsie met een focaal begin bij wie een chirurgische behandeling wordt uitgevoerd. Volledige resectie van de dysplastische afwijking is een belangrijke prognostische factor. Tot op heden zijn de mogelijkheden om met MRI de subtypes van focale corticale dysplasie van elkaar te onderscheiden en subtiele details binnen de afwijking te detecteren suboptimaal. Eerder werd bij patiënten met focale corticale dysplasie type IIB een intracorticale hypo-intense band waargenomen op T2-gewogen gradiënt-echo-7T-MRI-opnamen, aangeduid als het zwarte-lijnteken (‘black line sign’).1,2 Onlangs werd dit fenomeen nader bestudeerd.3
De onderzoekers beoordeelden retrospectief de T2-gewogen gradiënt-echo-7T-MRI-opnamen van patiënten met onbehandelbare epilepsie met een focaal begin en histologisch bewezen focale corticale dysplasie type II op aanwezigheid van het zwarte-lijnteken. Vervolgens werd de mate van overlap bepaald tussen het zwarte-lijngebied en het middels intracraniële eeg vastgestelde gebied waar de epileptische aanvallen ontstaan (‘seizure-onset zone’, SOZ), waarbij onderscheid gemaakt werd in volledige, gedeeltelijke en geen overlap. Ook werd gekeken of volledige aanwezigheid van het zwarte-lijngebied in het resectiepreparaat gerelateerd was aan de kans om na de operatie aanvalsvrij te zijn.
In totaal werden de MRI-opnamen beoordeeld van 20 patiënten met focale corticale dysplasie type II (6 type IIA en 14 type IIB). Het zwarte-lijnteken werd gevonden bij geen van de patiënten met focale corticale dysplasie type IIA en bij 12 van de 14 (86%) patiënten met focale corticale dysplasie type IIB. Bij 7 patiënten bij wie het zwarte-lijn-teken werd gezien, was de SOZ vastgesteld middels intracraniële eeg. De overlap tussen het zwarte-lijngebied en de SOZ was bij 5 van deze 7 patiënten volledig en bij de overige 2 patiënten gedeeltelijk. Postoperatief waren 19 patiënten meer dan een jaar gevolgd, van wie 10 patiënten bij wie het zwarte-lijnteken was waargenomen na de operatie MRI-onderzoek ondergingen. Bij 8 van hen was het zwarte-lijngebied volledig aanwezig in het resectiepreparaat en alle 8 waren aanvalsvrij geworden. Beide patiënten bij wie het zwarte-lijngebied niet volledig aanwezig was in het resectiepreparaat hadden recidiverende aanvallen. Volledige aanwezigheid van het zwarte-lijngebied in het resectiepreparaat was gerelateerd aan de kans op aanvalsvrijheid (p=0,02).
Uit deze retrospectieve observationele studie blijkt dat de aanwezigheid van het zwarte-lijnteken kan duiden op focale corticale dysplasie type IIB, concordant is met de middels intracraniële eeg vastgestelde SOZ en gerelateerd is aan de kans op aanvalsvrijheid na chirurgische behandeling indien het zwarte-lijngebied volledig aanwezig is in het resectiepreparaat bij patiënten met onbehandelbare epilepsie met een focaal begin.
Referenties
Naar boven
