Wittestofveranderingen in hersenen gevonden bij frontotemporale dementie

februari 2021 Wetenschap Eline Feenstra

Hyperintensiteit van de witte stof (‘white matter hyperintensity, WMH), ook wel leukoaraiose genoemd, is een type beschadiging aan de witte stof die op een FLAIR MRI een hyperintens signaal afgeeft. Deze WMH’s worden vaak in verband gebracht met vasculaire problemen. Deze afwijkingen zijn eerder al aangetoond bij de ziekte van Alzheimer, maar blijken nu ook voor te komen bij frontotemporale dementie (FTD). Deze resultaten zijn recent gepubliceerd in het tijdschrift Neurology.

Het team heeft de hypothese getest dat WMH’s geassocieerd zijn met ziektevariabelen zoals de ernst van de ziekte, corticale atrofie en cognitie. Om dit te testen is een cross-sectionele MRI-studie van de hersenen uitgevoerd met volumetrische en voxel-gewijze analyses.

Hoge resolutie MRI

Een totaal van 129 patiënten (64 FTD, 65 Alzheimer) en 66 controles onderging hoge resolutie MRI van de hersenen. Daarnaast werd een klinisch en neuropsychologisch onderzoek uitgevoerd. Genetische screening werd verricht in 124 gevallen (54 FTD, 44 Alzheimer, 26 controles) en postmortale pathologie was beschikbaar bij 18 deelnemers (13 FTD, 5 Alzheimer). WMH-data werd geëxtraheerd met behulp van een geautomatiseerd segmentatie-algoritme en er werden analyses van de totale volumes en ruimtelijke verdeling uitgevoerd. Daarnaast werden groepsverschillen in totaal WMH-volume en associaties met het vasculair risico en de ernst van de ziekte werden in kaart gebracht. Tot slot is gekeken naar de associaties tussen WMH, corticale atrofie en de cognitieve prestatie.

Associatie met neurodegeneratief proces

De totale WMH-volumes waren groter bij FTD dan bij de ziekte van Alzheimer en controles. Bij FTD waren WMH-volumes geassocieerd met de ernst van de ziekte, maar niet met het vasculaire risico. FTD en Alzheimer vertoonden verschillende ruimtelijke patronen van WMH die karakteristieke patronen van corticale atrofie weerspiegelden. Regionale WMH-belasting correleerde met slechtere cognitieve prestaties en WMH-gerelateerde cognitieve stoornissen werden gedeeld tussen syndromen, waarbij aanvullende associaties zijn gevonden bij FTD.

Concluderend kan worden gesteld dat verhoogde WMH vaak voorkomt bij FTD en Alzheimer. Deze studie suggereert dat WMH gedeeltelijk onafhankelijk is van vasculaire pathologie en geassocieerd is met het neurodegeneratieve proces. Verhoogde WMH’s in verschillende regio’s lijken bij te dragen aan cognitieve gebreken.

Referentie

Huynh K, Piguet O, Kwok J et al. Clinical and Biological Correlates of White Matter Hyperintensities in Patients with Behavioral-variant Frontotemporal Dementia and Alzheimer Disease. Neurology. 2021 Feb 17;10.1212/WNL.0000000000011638.