Wetenschappelijk bewijs: romantische gevoelens kunnen soms doorslaan naar verslavingsgedrag

februari 2025 Nieuws Willem van Altena

‘You might as well face it, you’re addicted to love’, zong Robert Palmer ooit al. ‘Zie het maar onder ogen: je bent verslaafd aan de liefde’. Beeldspraak? Niet helemaal, denken onderzoekers uit Rome en Florence (Italië). In een recente studie laten zij zien dat romantische betrokkenheid soms dysfunctionele trekjes kan vertonen die vergelijkbaar zijn met verslavingsgedrag. Dit fenomeen, ook wel emotionele afhankelijkheid van een partner genoemd, kan schadelijk zijn voor relaties, emotioneel welzijn en de algehele gezondheid. De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Behavioral Sciences, identificeert overmatige gehechtheid als een belangrijke risicofactor voor emotionele afhankelijkheid bij jonge volwassenen.

Emotionele afhankelijkheid van een partner is een veelvoorkomend probleem, vooral onder studenten en jongvolwassenen. Eerdere studies hebben significante prevalentiecijfers gerapporteerd in verschillende landen, waaronder de V.S, Iran en Spanje. Vanwege de klinische relevantie van dit onderwerp besloten de Italiaanse onderzoekers om dieper in te gaan op de psychologische risicofactoren die bijdragen aan dit fenomeen.

Onderzoeksopzet

Aan het onderzoek namen 332 universiteitsstudenten deel met een gemiddelde leeftijd van 23 jaar. De deelnemers vulden vragenlijsten in, waaronder de Love Addiction Inventory – Short Form, de Relationship Questionnaire, de Seven Domains Addiction Scale (met focus op separatieangst) en de 40-Item Defence Style Questionnaire.

Uit de resultaten bleek dat angstige gehechtheid –gekenmerkt door een negatief zelfbeeld en wantrouwen naar anderen, gepaard met hoge angst en vermijdingsgedrag- significant samenhangt met emotionele afhankelijkheid. Deze relatie werd verder verklaard door separatieangst en het gebruik van neurotische of onvolwassen afweermechanismen.

Psychologische mechanismen

Volgens de onderzoekers fungeert emotionele afhankelijkheid vaak als een strategie om interne emotionele toestanden extern te reguleren. Mensen met een angstige gehechtheidsstijl hebben vaak een laag zelfbeeld en zijn bang om verlaten te worden, wat hun afhankelijkheid van externe bronnen voor emotionele regulering versterkt. Daarnaast vertrouwen zij vaak op afweermechanismen als verdringing of vermijding om pijnlijke emoties te onderdrukken.

Dit is de eerste studie die het samenspel van verschillende variabelen onderzoekt in relatie tot emotionele afhankelijkheid bij jonge volwassenen. De bevindingen benadrukken dat angstige gehechtheid een belangrijke risicofactor is. Toch merken de auteurs op dat verder onderzoek nodig is onder grotere en meer diverse populaties. In deze studie was 80% van de deelnemers vrouw, wat de analyse van emotionele afhankelijkheid bij mannen beperkte.

Gerichte interventies

Ondanks deze beperkingen biedt de studie waardevolle inzichten in de psychologische mechanismen achter “liefdesverslaving”. De onderzoekers concluderen dat gerichte interventies, zoals therapieën die zich richten op gehechtheidsproblemen, separatieangst en maladaptieve afweermechanismen, effectief kunnen zijn bij het voorkomen en behandelen van emotionele afhankelijkheid. Deze bevindingen vormen een belangrijke basis voor toekomstig onderzoek en klinische toepassingen.

Met de groeiende aandacht voor emotionele afhankelijkheid in de wetenschappelijke literatuur, onderstreept deze studie het belang van vroegtijdige herkenning en behandeling om de emotionele gezondheid van jonge volwassenen te beschermen.

Referentie
Topino E, Cacioppo M, Dell’Amico S, Gori A. Risk Factors for Love Addiction in a Sample of Young Adult Students: A Multiple Mediation Model Exploring the Role of Adult Attachment, Separation Anxiety, and Defense Mechanisms. Behavioral Sciences. 2024; 14(12):1222. https://doi.org/10.3390/bs14121222