Uit eerder onderzoek is gebleken dat een tekort aan vitamine D geassocieerd is met dementie in het algemeen en met de ziekte van Alzheimer (AD).1 Kennis ontbreekt echter over een dergelijke associatie met vasculaire dementie (VaD) en andere dementie-subtypen. Onlangs is een Nederlandse studie gepubliceerd naar de vitamine D-spiegels bij patiënten met verscheidene soorten dementie.2 Daarnaast is een nieuw onderzoek gepubliceerd naar de relatie tussen vitamine D-suppletie en de incidentie van dementie.3
De Nederlandse studie naar vitamine D-tekort had een cross-sectioneel ontwerp en omvatte data van 1.758 patiënten die poliklinisch behandeld werden wegens geheugenproblemen. Deze patiënten werden gediagnosticeerd door een multidisciplinair team volgens internationale klinische standaarden. De serum-concentraties van 25-hydroxy vitamine D (25(OH)D) werden gemeten tijdens het eerste bezoek.
In vergelijking met patiënten zonder dementie (gemiddelde [95%-BI]: 8,27 [8,10-8,45]) werden lagere 25(OH)D-serumconcentraties geobserveerd bij AD-patiënten (gemiddelde [95%-BI]: 7,77 [7,55-7,99]; p=0,006) en VaD-patiënten (gemiddelde [95%-BI]: 7,60 [7,28-7,92]; p=0,004). Er werd geen verschil in 25(OH)D-concentratie gevonden tussen mensen met een milde cognitieve stoornis of een andere type dementie, en patiënten zonder dementie. Ook werden geen verschillen geobserveerd wanneer dementie-subtypen onderling werden vergeleken.
Deze resultaten leidden tot een volgende wetenschappelijke vraag: kunnen we dementie voorkomen door vitamine D-tekorten te bestrijden? Recentelijk is een studie gepubliceerd naar het effect van vitamine D-suppletie op de incidentie van dementie bij 12.338 oorspronkelijk dementievrije personen.3 Mogelijke vitamine D-supplementen waren calcium-vitamine D, cholecalciferol of ergocalciferol. Deelnemers die bij aanvang van de studie blootgesteld werden aan één van deze vitamine D-supplementen werden toegewezen aan de vitamine D-blootgestelde groep (D+), terwijl de deelnemers die gedurende de studieperiode (of tot dementie-diagnose) niet middels supplementen blootgesteld werden aan vitamine D, werden toegewezen aan de niet-blootgestelde groep (D–). Deelnemers die bij de start van de studie niet werden blootgesteld maar op enig moment tijdens de studie startten met de inname van vitamine D-supplementen werden geëxcludeerd.
Blootstelling aan vitamine D (n=4.637) bleek geassocieerd met een significant langere dementievrije overleving (5-jaars overleving 68,4% voor D– versus 83,6% voor D+) en een significant lager 10-jaars dementie-incidentiepercentage (74,8% voor D– versus 25,3% voor D+; p<0,001) vergeleken met geen blootstelling (n=7.751). D+-vrouwen hadden daarbij een lagere dementie-incidentie dan D+-mannen (HR [95%-BI]: 0,68 [0,57-0,81]; p<0,001). Dat is opmerkelijk omdat vrouwen in de totale studiepopulatie juist een hoger risico liepen op het ontwikkelen van dementie dan mannen (HR [95%-BI]: 1,12 [1,04-1,22]; p=0,004). Zowel mannen als vrouwen liepen echter een lager risico op dementie als ze blootgesteld werden aan vitamine D. D+-deelnemers met de APOE ε4-mutatie hadden een hogere incidentie van dementie dan D+-deelnemers zonder deze mutatie (HR [95%-BI]: 0,78 [0,66-0,93; p=0,005]). Maar ook bij personen met de APOE ε4-mutatie verlaagde vitamine-D-blootstelling de incidentie van dementie (HR [95%-BI]: 0,67 [0,60-0,76]; p<0,001).
Beide studie suggereren hiermee een relatie tussen vitamine D en dementie. In de Nederlandse studie werd gezien dat een dergelijke associatie bestaat bij zowel alzheimer als vasculaire dementie. Suppletie met vitamine D bij dementievrije personen leek daarnaast een beschermend effect te hebben op het ontwikkelen van dementie, ongeacht geslacht en APOE ε4-status.
Naar boven
