Een nieuwe studie, geleid door Tiffany J. Braley van de Universiteit van Michigan, gepubliceerd in SLEEP Advances, heeft het differentiële risico op dementie onderzocht bij mannen en vrouwen met obstructief slaapapneu (OSA). Dementie, een progressieve en ongeneeslijke afname van cognitieve functies, treft in de VS momenteel naar schatting zeven miljoen mensen. Het identificeren van aanpasbare risicofactoren voor dementie is cruciaal, vooral omdat vrouwen vaker dementie ontwikkelen dan mannen. De prevalentie van OSA neemt toe met de leeftijd en is een bekende risicofactor voor dementie, maar gegevens over geslachtsspecifieke verschillen in dit risico op lange termijn ontbraken tot dusver.
Voor deze studie werden gegevens van 18.815 Amerikanen van 50 jaar en ouder uit de Health and Retirement Study (HRS) geanalyseerd. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 60 jaar voor mannen en 61 jaar voor vrouwen; allen waren dementievrij bij aanvang van het onderzoek. Bekende OSA werd geregistreerd wanneer een eerdere diagnose door de deelnemer was gerapporteerd. Aangezien naar schatting 80% van de mensen met OSA niet gediagnosticeerd wordt, werd de STOP-Bang-screeningtool gebruikt om vermoedelijke OSA-gevallen op te sporen. Gegevens werden geanalyseerd om verschillen in de cumulatieve incidentie van dementie gedurende tien jaar te identificeren, gestructureerd naar leeftijd en OSA-status.
De resultaten toonden aan dat 9% van de vrouwen en 8% van de mannen dementie ontwikkelden, terwijl de prevalentie van bekende of vermoedelijke OSA 48% was. OSA kwam significant vaker voor bij mannen (68%) dan bij vrouwen (31%). Bij deelnemers met OSA was het gemiddelde opleidingsniveau lager dan bij deelnemers zonder OSA of met een laag OSA-risico.
Vrouwen met OSA hadden tussen hun 60ste en 84ste levensjaar een cumulatieve incidentie van dementie die 4 tot 7% hoger was dan bij volwassenen zonder OSA, ongeacht het geslacht, terwijl dit percentage bij mannen met OSA 2,5% hoger was. Het populatie-attribueerbare risico (PAR%) voor dementie door OSA was 10,3% bij vrouwen en 13,2% bij mannen, wat het verhoogde risico op OSA bij mannen weerspiegelt.
Na correctie voor leeftijd bleef het risico op dementie significant hoger voor volwassenen met OSA in vergelijking met degenen zonder OSA. Bij vrouwen met bekende of vermoedelijke OSA was de cumulatieve incidentie van dementie 3,7% hoger, terwijl dit bij mannen met bekende OSA 2,1% hoger was.
OSA verhoogt mogelijk het risico op progressie van de ziekte van Alzheimer (AD) en cognitieve achteruitgang door ophoping van tau- en amyloïde β42 (Aβ42)-eiwitten, wat samen met slaapverstoring leidt tot chronische ontsteking. Bij vrouwen resulteert OSA vaker in een verminderde kwaliteit van leven, slechte slaap, vermoeidheid, depressie, verhoogd risico op hart- en vaatziekten en cognitieve achteruitgang. Na de menopauze neemt het risico op OSA toe, terwijl een hogere leeftijd van menopauze de kans op dementie vermindert.
Referentie
Braley, T. J., Lyu, X., Dunietz, G. L., et al. Sex-specific dementia risk in known or suspected obstructive sleep apnea: A 10-year longitudinal population-based study. SLEEP Advances. 2024; doi:10.1093/sleepadvances/zpae077.
Naar boven
