Muziek van Mozart blijkt een kalmerend effect te hebben op de hersenen van mensen met epilepsie. Sterker nog: afspelen van muziek van Mozart kan zelfs een manier zijn om een opkomende aanval te onderdrukken. Dat was de strekking van een presentatie tijdens het 7de jaarcongres van de European Academy of Neurology, dat toevallig in Wenen plaatsvond. De studie is ook gepubliceerd in het European Journal of Neurology.
Specifiek ging het in het onderzoek door een team uit Brno (Tsjechie) over de akoestische eigenschappen van Mozart’s Sonate voor twee piano’s (KV448). Bij epilepsiepatiënten die naar deze muziek luisterden bleek sprake te zijn van een 32% afname van epileptiforme ontladingen (ED, van het Engelse epileptiform discharge). Dat zijn abnormale elektrische impulsen in de hersenen die het normale communicatiepatroon tussen de hersencellen verstoren. ‘Onweer in de hersenen’, wordt het wel genoemd.
Wie denkt dat klassieke muziek in het algemeen een kalmerend effect heeft op de hersenen heeft het mis: het moet specifiek Mozart zijn. Een onderzoeksteam onder leiding van prof. Ivan Rektor van het Epilepsiecentrum van het Sint-Anna ziekenhuis in Brno vergeleek het effect van Mozart’s pianosonate KV488 met dat van Haydn’s 94ste symfonie. Door middel van elektroden die in de hersenen van epilepsiepatienten geplaatst waren konden de onderzoekers zien hoe de verschillende muziekstukken de hersenactiviteit beïnvloedden.
De resultaten waren verrassend. “Tot onze verbazing zagen we significante verschillen tussen de effecten die de muziekstukken hadden. Luisteren naar Mozart liet een afname van 32% in ED’s zien. Maar de symfonie van Haydn zorgde juist voor een toename van 45%.”
De onderzoekers besloten verder te onderzoeken hoe het ‘Mozart effect’ precies werkte en waarom juist zijn muziek zo effectief is. Bij dat onderzoek kwam ook aan het licht dat de hersenen van mannen en vrouwen verschillend reageerden op muziek. De muziek van Haydn bleek bij vrouwen ED’s te onderdrukken maar bij mannen juist te verergeren. De akoestische eigenschappen van muziek (ritme, toon en volume) hebben verschillende effecten bij mannen en vrouwen. “In de muziek van Mozart zitten componenten die golfpatronen in de hersenen beïnvloeden, en dat kan mogelijk een verklaring zijn voor de afname van de ED’s”, denkt Rektor.
Er gaan ook theorieën rond dat de muziek van Mozart een emotionele reactie oproept die zorgt voor een toename van het dopaminegehalte in de hersenen, maar daar vonden de onderzoekers geen bewijs voor. “We zagen juist dat de afname van ED’s groter was in de laterale temporale hersenkwab, die een rol speelt in het verwerken van akoestische signalen, en niet in het mesiotemporale limbisch gebied, waar de emotionele reacties op muziek plaatsvinden. Bovendien waren onze patiënten geen muziekkenners, en maakten ze geen emotioneel onderscheid tussen de twee muziekstukken. Er is dus geen reden om aan te nemen dat het stuk van Mozart een krachtiger dopaminereactie teweeg zou brengen dan dat van Haydn.”
Mogelijk kan dit onderzoek de weg openen naar op maat samengestelde muziektherapieën voor epilepsiepatiënten, als een niet-invasieve manier om toevallen te reguleren of zelfs te voorkomen, concludeert professor Rektor.
Referentie
Naar boven
