Een recente studie, die is gepubliceerd in JAMA Internal Medicine, legt een verband tussen staaroperaties en een 30% lager risico op dementie bij mensen van 65 jaar en ouder. Onderzoekers van de universiteit van Washington (V.S.) ontdekten dat mensen die een staaroperatie ondergingen een bijna 30% lager risico op dementie hadden dan degenen die niet geopereerd waren. Zelfs tien jaar na de oogoperatie bleef het lagere risico aanwezig.
Hoewel het een observationele studie betreft, met een aantal mogelijke verstorende variabelen, blijft er volgens hoofdonderzoeker prof. dr. Cecilia Lee toch sprake van een sterke associatie. “Als het gaat om epidemiologie, dan is dit het beste bewijs dat voorhanden is. Niet eerder is van een medische interventie vastgesteld dat het zo’n sterke associatie heeft met het verlagen van het dementierisico bij ouderen.”
Wat het mechanisme achter de associatie tussen een staaroperatie en een lager risico op dementie precies is moet nog onderzocht worden. Een theorie is dat mensen na een staaroperatie meer en betere visuele informatie te verwerken krijgen, wat een mogelijk positief effect zou kunnen hebben. “De resultaten van onze studie lijken in overeenstemming te zijn met de opvatting dat zintuigelijke waarneming belangrijk is voor de hersengezondheid”, denkt medeonderzoeker dr. Eric B. Larson.
Dr. Lee oppert nog een mogelijke andere hypothese: na een staaroperatie komt er meer blauw licht op het netvlies. “Er zijn lichtgevoelige cellen op het netvlies die geassocieerd worden met slaapregulatie en met cognitieve functies. Staar is een aandoening die vooral blauw licht blokkeert, en een staaroperatie zou die lichtgevoelige cellen opnieuw kunnen activeren.”
De studie uit Washington laat zien dat er meer onderzoek nodig is naar de rol van de oog-hersenconnectie in dementie. Eerdere studies door Lee en collega’s had al een verband gevonden tussen andere oogziekten, zoals maculadegeneratie, en de ontwikkeling van alzheimer en andere vormen van dementie.
Voor de studie werden ruim 3.000 ouderen gevolgd bij wie staar of glaucoom waren vastgesteld maar nog geen alzheimer of dementie bij aanvang studie. De cognitie van de proefpersonen werd elke twee jaar geëvalueerd met het Cognitive Abilities Screening Instrument (CASI) en beoordeeld met een score tussen 0 en 100. Mensen die minder dan 85 scoorden kregen verdere neurologische testen ten uitvoer.
Van de 3.083 deelnemers aan de studie, die gemiddeld over 7,8 jaar gevolgd werden, ontwikkelden er 853 een vorm van dementie, waarbij alzheimer met 709 personen de overgrote meerderheid vormde. Bij ongeveer de helft van de deelnemers (n=1.382) was een staaroperatie noodzakelijk. Risicoanalyses voor het dementierisico toonde aan dat mensen die een staaroperatie ondergingen een 30% lagere kans op dementie van welke vorm dan ook te ontwikkelen tot minstens 10 jaar na de oogoperatie. In de analyse werd rekening gehouden met allerlei verstorende variabelen, zoals de algehele gezondheid van de staarpatiënten. Er bleek geen associatie zichtbaar te zijn bij patiënten die een glaucoomoperatie hadden gehad en het dementierisico.
Referentie
Lee CS, Gibbons LE, Lee AY, et al. Association Between Cataract Extraction and Development of Dementia. JAMA Intern Med. 2021 Dec 6:e216990. doi: 10.1001/jamainternmed.2021.6990. Epub ahead of print. PMID: 34870676; PMCID: PMC8649913.
Naar boven
