Natuurwandeling blijkt heilzamer voor cognitief functioneren dan een ommetje door de stad

februari 2024 Beter Leven Willem van Altena

Een recent onderzoek van de Universiteit van Utah (Verenigde Staten) bevestigt wat velen al vermoedden: een wandeling in de natuur is niet alleen goed voor je humeur, maar heeft ook meetbare voordelen voor je aandachtsspanne. De studie, uitgevoerd door onderzoekers Amy McDonnell en David Strayer, onderzocht de hersenactiviteit van 92 deelnemers na een wandeling in zowel natuurlijke als stedelijke omgevingen. Het resultaat? Bij mensen die in het bos of over het strand gewandeld hadden was de aandachtsspanne veel sterker verbeterd dan bij mensen die door een stad gekuierd hadden. De studie is onlangs gepubliceerd in wetenschapstijdschrift Nature

Uitgeputte cognitieve toestand

Om tot hun conclusie te komen hebben de onderzoekers een zorgvuldig experiment uitgevoerd. Voorafgaand aan de wandeling werden de 92 deelnemers onderworpen aan een cognitieve taak, ontworpen om een ‘uitgeputte cognitieve toestand’ te creëren. Vervolgens werden ze willekeurig toegewezen aan een wandeling van 40 minuten in een natuurlijke omgeving, zoals de botanische tuinen bij de universiteit, of in een stedelijke omgeving, zoals de medische campus.

Tijdens en na de wandeling werden aandachtstaken uitgevoerd, waarbij deelnemers letters moesten identificeren. De resultaten toonden duidelijk aan dat de aandachtsspanne van de natuurwandelaars significant verbeterde, terwijl er geen meetbare verandering was bij de stedelijke wandelaars. Maar het onderzoek ging verder dan alleen gedragsmatige observaties.

Sensorische verwerking

Door gebruik te maken van elektro-encefalografie (EEG) konden de onderzoekers rechtstreeks naar de hersenen kijken. De natuurwandelaars vertoonden aanzienlijk meer activiteit in de frontale hersengebieden, die verband houden met uitvoerende controle, terwijl de stedelijke wandelaars een verhoogde activiteit in de pariëtale gebieden vertoonden, die gerelateerd zijn aan sensorische verwerking.

De onderzoekers zien daarin mogelijk bewijs voor de theorie dat een wandeling in de natuur de aandachtscapaciteit herstelt door de uitvoerende controleprocessen te verbeteren. Een ommetje door de stad put daarentegen de aandachtscapaciteit juist verder uitput door de sensorische verwerking te verhogen.

Het onderzoek richtte zich niet alleen op globale verbeteringen. Het bracht ook nuances aan in de relatie tussen natuurwandelingen en specifieke aspecten van aandacht, zoals alertheid, oriëntatie en uitvoerende controle. Het gebruikte de Attention Network Task (ANT) om gedrags- en neurofysiologische metingen te verkrijgen.

Verbeterde alertheid

Opvallend was dat beide groepen, ongeacht hun wandelomgeving, verbeterde alertheid vertoonden na de wandeling. Echter, wat betreft oriëntatie waren er geen significante veranderingen in gedrags- of neurale indexen in beide groepen. Interessant werd het echter bij de uitvoerende controle. Natuurwandelaars vertoonden een verbeterde negatieve ERP-amplitude na hun wandeling, terwijl stedelijke wandelaars geen significante veranderingen vertoonden. Dit duidt op een potentieel onderliggend neuronaal mechanisme voor herstel van de uitvoerende controle in de natuur.

De studie erkent beperkingen, waaronder ongecontroleerde variabelen en de noodzaak om de relatie tussen natuur, technologie en stress verder te onderzoeken. Het benadrukt ook de complexe relatie tussen hersenactiviteit en gedrag, waarbij gedrags- en neurale resultaten niet altijd parallel lopen.

Groene ruimtes in de stad

Toch concluderen de onderzoekers dat deze benadering van milieuneurowetenschappen implicaties kan hebben voor beleid, klinische psychologie en stedenbouw. Ze pleiten voor toekomstig onderzoek naar optimale dosering van natuur, verschillende natuurtypen en duur van de effecten. De bevindingen benadrukken niet alleen het belang van groene ruimtes in stedelijke gebieden maar werpen ook een nieuw licht op hoe de natuurlijke omgeving ons brein beïnvloedt, met potentiële richtlijnen voor het ontwerp van gezondere steden en een beter begrip van wat mensen mentaal en fysiek gezonder maakt.

Referentie

McDonnell, A.S., Strayer, D.L. Immersion in nature enhances neural indices of executive attention. Sci Rep 14, 1845 (2024). https://doi.org/10.1038/s41598-024-52205-1