‘Meeroken’ blijkt kans op ernstige hoofdpijn en migraine te vergroten bij niet-rokers

december 2023 Wetenschap Willem van Altena

Blootstelling aan tabaksrook van rokers in de omgeving (‘second hand smoke’, SHS) kan ernstige hoofdpijn of migraine veroorzaken bij volwassenen die zelf nooit hebben gerookt. Dat is de uitkomst van een recent onderzoek, uitgevoerd door Junpeng Wu, MMc, en Haitang Wang, MD, van de Southern Medical University in Guangzhou (China) en collega’s. De resultaten van deze studie, gepubliceerd op 8 november in het tijdschrift Headache, tonen aan dat de effecten van blootstelling aan SHS variëren afhankelijk van het lichaamsgewicht en het niveau van lichamelijke activiteit van de betrokkenen.

Studieopzet

Het onderzoek omvatte 4560 deelnemers (met een mediane leeftijd van 43 jaar, 60% vrouw, 71,5% blank) en maakte gebruik van gegevens uit de National Health and Nutrition Examination Survey van 1999-2004. Deze deelnemers waren allen 20 jaar of ouder en hadden nooit gerookt. De deelnemers meldden of ze ernstige hoofdpijn of migraine hadden ervaren in de afgelopen 3 maanden. Blootstelling aan SHS werd gecategoriseerd als niet-blootgesteld (serum cotinine niveaus < 0,05 ng/mL en geen roker in huis), laag (0,05 ng/mL ≤ serum cotinine niveau < 1 ng/mL) of zwaar (1 ng/mL ≤ serum cotinine niveau ≤ 10 ng/mL).

Cotinine is een alkaloïde die voorkomt in tabak. Het is een metaboliet van nicotine dat omgezet wordt door CYP2A6 en door de nieren uitgescheiden wordt. Cotinine heeft een halveringstijd van 24 uur. Hierdoor is cotinine na 2 dagen nog makkelijk in de urine aantoonbaar.

Sedentair bestaan

Van de deelnemers had in totaal 20% (919 personen) last van ernstige hoofdpijn of migraine. Na correctie voor demografische en levensstijlfactoren, inclusief medicijngebruik, bleek zware SHS-blootstelling positief geassocieerd te zijn met ernstige hoofdpijn of migraine (aangepaste odds ratio [aOR], 2,02; 95% BI, 1,19-3,43). Er werd geen significant verband gevonden tussen lichte SHS-blootstelling en ernstige hoofdpijn of migraine (aOR, 1,15; 95% CI, 0,91-1,47). Opvallende associaties werden waargenomen bij deelnemers die een sedentair bestaan leidden (P = ,016) en degenen met een BMI < 25 (P = ,001).

Dosis-responsrelatie

Belangrijk is dat de onderzoekers een lineaire dosis-responsrelatie vaststelden tussen cotinine en ernstige hoofdpijn of migraine. Ze benadrukten de noodzaak van strengere regulering van tabaksblootstelling, vooral in huizen en openbare plaatsen.

Het onderzoek had echter beperkingen, waaronder het onvermogen om causale verbanden tussen SHS en migraine of ernstige hoofdpijn vast te stellen. Bovendien weerspiegelt de halfwaardetijd van serum cotinine slechts recente SHS-blootstelling, met een tijdsbestek van 15-40 uur.

Referentie

Wu J, Yang P, Wu X, et al. Association between secondhand smoke exposure and severe headaches or migraine in never-smoking adults. Headache. 2023 Nov-Dec;63(10):1341-1350. doi: 10.1111/head.14640. Epub 2023 Nov 8. PMID: 37938023.