Mediterraan dieet beperkt cognitieve stoornissen bij MS

Zowel patiënten met MS als MS-behandelaars tonen grote interesse in de interactie tussen dieet en ziekte-uitkomsten. Hoewel er al decennialang specifieke MS-diëten zoals het Swank-dieet bestaan, is in de afgelopen jaren veel maatschappelijke aandacht gekomen voor de rol van leefstijl bij diverse aspecten van de gezondheid. Uit eerder onderzoek is onder andere gebleken dat naleving van het mediterrane dieet bij vroege MS leidt tot een groter thalamusvolume en minder objectieve invaliditeit.^1,2 Dezelfde onderzoekers hebben nu bekeken of het volgen van een mediterraan dieet ook effect heeft op de cognitie van patiënten met MS. Hoofdonderzoeker dr. Ilana Katz Sand (Mount Sinai, New York, Verenigde Staten) presenteerde tijdens MSMilan2023 de resultaten van deze studie.³

Het mediterrane dieet wordt de laatste jaren veel geprezen én onderzocht voor zijn potentieel ontstekingsremmende effecten. Dit dieet lijkt daarnaast de cognitie te kunnen bevorderen. Zo bleek recentelijk dat het volgen van het mediterrane dieet het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer statistisch significant verlaagt.⁴ Of het mediterrane dieet ook een positieve invloed heeft op de cognitie van patiënten met MS was tot op heden onbekend. Het doel van de huidige studie was dan ook om te onderzoeken of het volgen van het mediterrane dieet invloed heeft op het plaatsvinden van cognitieve stoornissen bij patiënten met MS.

Studieopzet

Patiënten met MS werden gevraagd om de Mediterranean Diet Adherence Screener (MEDAS)-vragenlijst in te vullen, plus een Brief International Cognitive Assesment for MS (BICAMS)-analoog, welke bestond uit de Symbol Digit Modalities Test, de herziene Hopkins Verbal Learning Test en de Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery (CANTAB). In de verdere analyse werd gecorrigeerd voor demografische en gezondheidsgerelateerde kenmerken. Met behulp van logistische regressie werd het risico op een cognitieve stoornis gerelateerd aan de MEDAS-score bepaald.

Resultaten

In totaal werden 563 patiënten met MS geïncludeerd (gemiddelde leeftijd: 44,2 jaar; 71% vrouw). De gemiddelde z-score voor de cognitie van de deelnemers was -0,67 (standaarddeviatie: 0,95). Een hogere MEDAS-score bleek op onafhankelijke wijze een betere cognitie te kunnen voorspellen (β [95%-BI]: 0,20 [0,05-0,11]). Bij 108 patiënten (19,2%) werd een cognitieve stoornis vastgesteld. MEDAS was de beste gezondheidsgerelateerde voorspellende factor voor de cognitieve z-score en cognitieve stoornissen. Het effect tussen dieet een cognitie was daarbij sterker bij patiënten met progressieve dan ‘relapsing-remitting’ MS (progressieve MS: r=0,40, p<0,001; ‘relapsing-remitting’ MS: r=0,13, p=0,006).

Conclusie

Uit deze studie is gebleken dat er een relatie bestaat tussen het volgen van het mediterrane dieet en de cognitie van patiënten met MS. MS-patiënten die het mediterrane dieet beter volgden, vertoonden namelijk een betere cognitie en minder cognitieve stoornissen. Volgens de onderzoekers suggereert het sterkere effect bij progressieve MS dat het mediterrane dieet wellicht een neuroprotectief werkingsmechanisme heeft bij MS.

Referenties

1. Sand IBK, Fitzgerald KC, Gu Y, et al. Dietary factors and MRI metrics in early Multiple Sclerosis. Mult Scler Relat Disord 2021;53:103031.
2. Sand IK, Levy S, Fitzgerald K, et al. Mediterranean diet is linked to less objective disability in multiple sclerosis. Mult Scler 2023;29:248-60.
3. Sand IK, et al. Mediterranean diet is associated with cognition in multiple sclerosis. Gepresenteerd tijdens MSMilan2023; P496/1554.
4. Shannon OM, Ranson JM, Gregory S, et al. Mediterranean diet adherence is associated with lower dementia risk, independent of genetic predisposition: findings from the UK Biobank prospective cohort study. BMC Med 2023;21:81.