Het wordt de laatste jaren steeds duidelijker dat de darmflora, genetische factoren en omgevingsfactoren een belangrijke rol spelen bij ziekte en gezondheid. Of het samenspel tussen de darmflora, genetische factoren en omgevingsfactoren een invloed heeft op het ontstaan en het verloop van MS is nog onvoldoende onderzocht. Daarom wordt daar in het Radboudumc in Nijmegen sinds 2018 onderzoek naar gedaan door Marco Heerings. Voor deze GEMSIM-studie (Genetics in Multiple Sclerosis in Interaction with the gut Microbiome) kunnen vrijwilligers zich nog steeds opgeven.
In de darmen van de mens komen miljarden verschillende bacteriën voor, en samen worden deze ook wel de darmflora of het darm microbioom genoemd. Een gezonde darmflora ondersteunt en reguleert een aantal belangrijke functies in het lichaam van de mens. De samenstelling van de darmflora wordt bepaald door zowel genetische factoren als omgevings- en leefstijlfactoren (zoals bijvoorbeeld dieet, mate van bewegen en medicatiegebruik). Daarnaast communiceert de darmflora voortdurend met het immuunsysteem en veranderingen in de darmflora worden dan ook vaak weerspiegeld in het immuunsysteem. Een verstoorde balans van de darmflora wordt gezien bij verschillende ziekten, ook bij MS.
Met het GEMSIM-onderzoek willen onderzoekers Marco Heerings en collega’s aan het Radboudumc in Nijmegen nagaan hoe genetische en omgevingsfactoren een invloed hebben op verschillen in de darmflora bij mensen met MS in vergelijking met gezonde controlepersonen, en of deze verschillen verband houden met de klachten en het beloop van de ziekte. De verwachting is hierbij dat de bevindingen van het onderzoek op langere termijn kunnen leiden tot nieuwe diagnostische maten, behandelingen en adviezen die op individuele mensen met MS gericht zijn.
In het onderzoek zullen de verschillen in samenstelling van de darmflora tussen 375 mensen met MS en 375 gezonde controlepersonen geanalyseerd worden. Tevens zullen de onderzoekers uitgebreide informatie over leefstijl- en omgevingsfactoren, klinische gegevens, informatie over voeding, lichamelijke activiteit, stress, ziektelast (bij mensen met MS), en kwaliteit van leven verzamelen en zullen speeksel en stoelgang worden verzameld.
Bij een aantal mensen met MS en een even groot aantal gezonde controles worden er aanvullende bloedmonsters afgenomen om de concentratie van biomarkers, gerelateerd aan de darmflora te bepalen. Vervolgens zullen de onderzoekers nagaan of er samenhang is tussen deze bloedwaarden en alle andere verzamelde gegevens.
Door stoelgang en erfelijk materiaal te onderzoeken zal worden nagegaan of er factoren in het DNA zijn die invloed hebben op de verschillen in samenstelling van de darmflora bij mensen met MS. Daarnaast zal worden gekeken of en in welke mate de samenstelling van de darmflora in verband kan worden gebracht met neurologische klachten die mensen met MS ervaren, het ziektebeloop, en leefstijl- en omgevingsfactoren. Voor dit gedeelte vullen de deelnemers met MS een aantal vragenlijsten in via de Digitale Buddy-app. Ook zullen via de Digitale Buddy-app en de MS Sherpa-app bij de mensen met MS gegevens worden verzameld over het lopen en de cognitie. Bij de gezonde controles zullen enkel een aantal van de vragenlijsten worden afgenomen, via een online portal.
Ten slotte zullen de concentraties van een aantal biomarkers in het bloed bepaald worden. Hierna zal dan onderzocht worden of er een verband is tussen deze concentraties enerzijds en de gevonden genetische, leefstijl- en omgevingsfactoren en verschillen in darmflorasamenstelling anderzijds.
Het onderzoek is eind 2018 van start gegaan en duurt 4 jaar. Vanwege Corona heeft het onderzoek enige vertraging opgelopen en zal het in 2023 worden afgerond. Het onderzoek kost in totaal € 600.000. Mensen met MS tussen 18 en 60 jaar oud kunnen zich nog steeds aanmelden om aan het GEMSIM-onderzoek deel te nemen. Zij kunnen een mail sturen naar onderzoeker Marco Heerings via marco.heerings@radboudumc.nl.
Naar boven
