Epidurale ruggenmergstimulatie veelbelovend bij herstel van bovenste ledematen na beroerte

november 2023 Zorginnovatie Diede Smeets

Een herseninfarct kan leidden tot een verstoring van de signaaltransductie van de motorische cortex naar het ruggenmerg. Hierdoor kan de functie van de bovenste ledenmaten permanent aangetast worden. Recentelijk zijn de resultaten gepubliceerd van een pilotstudie naar de inzet van epidurale ruggenmergstimulatie voor functieherstel van de bovenste ledematen na een beroerte in vaktijdschrift Nature Medicine.

De ruggenmergcircuits die verantwoordelijk zijn voor de motoriek en zich lager dan de herseninfarctlaesies bevinden, zijn in principe intact en kunnen dus ingezet worden om het functioneren van de bovenste ledenmaten te herstellen. Met innovatieve technieken kan de beweging van de armen en handen na een beroerte wellicht worden verbeterd. In een nieuwe studie werd voor het eerst bij mensen onderzocht of elektrische ruggenmergstimulatie de motorcontrole van de armen en handen kan faciliteren bij patiënten met chronische hemiparese na een beroerte.

Pilotstudie

Bij twee mensen met post-beroerte hemiparese werd een ruggenmergstimulatie (‘spinal cord stimulation’, SCS)-apparaat geïmplanteerd voor een periode van 29 dagen. De SCS had twee lineaire ‘leads’ naar de dorsolaterale epidurale ruimte, gericht op de zenuwwortels C3-T1.

FIGUUR 1. Schematische weergave van de toepassing van het ruggenmergstimulatie-apparaat. Bron: Powell et al.

Deelnemer 1 (SCS01) was een witte vrouw van 31 jaar die 9 jaar voor de studie een hersenbloeding in de rechter thalamus had ervaren, secundair aan een caverneuze malformatie. De tweede deelnemer (SCS02) was een witte vrouw van 47 jaar die 3 jaar eerder een ischemische beroerte van de middelste cerebrale slagader had ervaren, secundair aan de dissectie van de rechter halsslagader. Het doel van de interventie was het verhogen van de excitatie in de motoneuronen van de arm en hand. Aangezien dit een pilotstudie was, werd alleen gekeken naar de directe effecten van continue SCS en de veiligheid van de interventie.

Meer kracht, snelheid en functionaliteit

Continue stimulatie bleek tot een verbetering te leiden in kracht (grijpkracht SCS01: +40%; SCS02: +108%) en kinematica (snelheid: +30 tot +40%). Daarnaast werd een verbetering gezien in functionele bewegingen: de deelnemers konden bewegingen uitvoeren die niet mogelijk waren voorafgaand aan de interventie. Bij beide deelnemers bleef een deel van de verbeteringen behouden nadat met de behandeling was gestopt. Er werden geen ernstige bijwerkingen gerapporteerd.

Conclusie

Hoewel in deze pilotstudie de rol van epidermale ruggenmergstimulatie na een beroerte slechts bij een klein aantal deelnemers is onderzocht, menen de onderzoekers dat de resultaten veelbelovend zijn. Deze preliminaire gegevens tonen aan dat epidermale ruggenmergstimulatie zou kunnen bijdragen aan het functieherstel van de bovenste ledenmaten na een beroerte. De studie loopt nog en gegevens over meer deelnemers zullen volgen.

Referentie

Powell MP, Verma N, Sorensen E, et al. Epidural stimulation of the cervical spinal cord for post-stroke upper limb paresis. Nature Medicine 2023;29:689-99.