NEUROLOGISCHE OBSERVATIE

Snel progressieve dementie: ABRAcadabra!

SAMENVATTING

Amyloïd-bèta-gerelateerde angiitis (ABRA) is een zeldzaam en vrij onbekend subtype van cerebrale amyloïd-angiopathie en kenmerkt zich door een granulomateuze ontsteking en meningeale lymfocytose. De diagnose wordt gesteld op basis van een typisch radiologisch beeld en bevindingen bij pathologisch onderzoek. De behandeling bestaat uit het toedienen van corticosteroïden. In dit artikel wordt een patiënt beschreven met een snel progressieve dementie, waarbij de waarschijnlijkheidsdiagnose ABRA werd gesteld.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2021;122(6):266-9)

Immuungemedieerde neuropathieën en de veiligheid van vaccinaties – een terugkerende vraag

In de huidige COVID-19-pandemie is het beschikbaar komen van vaccins een mijlpaal in het bestrijden van het virus en het voorkomen van ernstige complicaties. Bij patiënten die het Guillain-Barré-syndroom (GBS) hebben doorgemaakt, of bekend zijn met chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie (CIDP) of multifocale motorische neuropathie (MMN), komen echter vaak vragen op of er wel veilig gevaccineerd kan worden. Onduidelijkheid over de recidiefkans van GBS of verergering van klachten van CIDP of MMN na vaccinatie speelt daarbij een belangrijke rol.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2021;122(6):270-1)

Het Guillain-Barré-syndroom na COVID-19-infectie en -vaccinatie: is het toeval?

SAMENVATTING

Het Guillain-Barré-syndroom (GBS) is een acute poly( radiculo)neuropathie. Twee derde van de patiënten heeft in de weken voorafgaand aan het GBS een infectie doorgemaakt. Ook worden sommige vaccinaties in verband gebracht met het ontwikkelen van GBS, hoewel deze relatie zwakker en minder goed te generaliseren is. In dit artikel wordt een patiënt gepresenteerd die in de weken voorafgaand aan de ontwikkeling van een GBS een eerste vaccinatie (Pfizer/ BioNTech) tegen SARS-CoV-2 had gekregen, maar ook een infectie met SARS-CoV-2 (COVID-19) doormaakte. De literatuur over infecties en vaccinaties als luxerende factoren voor een GBS wordt besproken, evenals de huidige literatuur over de relatie tussen GBS, COVID-19 en vaccinatie tegen SARSCoV–2.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2021;122(6):272-8

Verhoogde intracraniële druk zonder hydrocefalus bij shuntdisfunctie

SAMENVATTING

Verhoogde intracraniële druk kan verschillende oorzaken hebben. Beeldvormende diagnostiek kan een verwijd ventrikelsysteem (hydrocefalus) tonen. Dit is echter niet altijd het geval, zoals bij een niet-functionerende lumboperitoneale shunt door anatomische verandering. De elastantie (mate van stijfheid) van de wanden van de ventrikels kan toenemen na langdurige drainage, waardoor deze minder uitzetten. Een CT-scan van de hersenen waarop geen verwijd ventrikelsysteem zichtbaar is, is daarom mogelijk onbetrouwbaar. Wees alert op shuntdisfunctie bij lumboperitoneale shunts bij een patiënt met klachten en een ogenschijnlijk niet-afwijkende of onveranderde CT-scan van de hersenen. Verricht bij klachten passend bij shuntdisfunctie altijd fundoscopie en zo nodig verdere diagnostiek en consulteer een neurochirurg.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2021;122(5):220-4)

Unilateraal papiloedeem als geïsoleerde presentatie van leptomeningeale metastasen van mammacarcinoom

SAMENVATTING

Leptomeningeale metastasering is een zeldzame complicatie van solide tumoren. De diagnose is gebaseerd op neurologische symptomen bij de oncologische patiënt, leptomeningeale aankleuring op MRI van de neuraxis al dan niet in combinatie met de aanwezigheid van maligne cellen in het cerebrospinale vocht. De behandeling is in een palliatieve setting, met een slechte prognose. Een subgroep van patiënten met oligosymptomatische meningeale metastasering heeft een betere prognose. In dit artikel wordt een 68-jarige vrouw besproken met unilateraal papiloedeem. Ze werd 8 jaar voordien behandeld voor een mammacarcinoom en werd beschouwd in remissie te zijn. Na het uitwerken van een brede differentiaaldiagnose werd de diagnose van leptomeningeale metastasen gesteld, op basis van een MRI-scan van de hersenen en analyse van het cerebrospinale vocht. Het is van belang om neurologen en oogartsen te waarschuwen voor een belangrijke differentiaaldiagnose bij (unilateraal) papiloedeem, zeker bij oncologische patiënten in remissie.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2021;122(5):225-9)

Meningitis op basis van een autochtone infectie met westnijlvirus

SAMENVATTING

In dit artikel wordt een 34-jarige man beschreven met klachten van hoofdpijn, koorts, braken en nekpijn in combinatie met een huiduitslag over het gehele lichaam. Uit liquoronderzoek bleek een geringe pleiocytose en een licht verhoogd eiwitgehalte. Antibiotische en antivirale behandeling voor meningitis werd gestart. Aanvullend onderzoek naar diverse virale en bacteriologische verwekkers was negatief, waarop de behandeling werd gestaakt. Omdat in augustus 2020 het westnijlvirus in Nederland lokaal werd geconstateerd, werd het liquorsample van deze man hierop onderzocht, en dit bleek positief. Vanwege de (mogelijk permanente) aanwezigheid van het westnijlvirus in Nederland illustreert deze casus het belang om bij onverklaarde meningitis of encefalitis in de differentiaaldiagnose rekening te houden met een dergelijke infectie.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2021;122(4):175-9)

Neurologische manifestaties van infectie met het westnijlvirus

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2021;122(4):173-4)