TNN - jaargang 114, nummer 1, maart 2013
T.A. Ennik , Q.H. Leijten , C.M.A. Swanink
Een 31-jarige man wordt met spoed verwezen vanwege een progressieve loopstoornis en een verminderd gevoel in beide benen. Later klaagt hij over hoofdpijn en is hij niet in staat de blaas goed te ledigen. Bij neurologisch onderzoek wordt een man gezien met een helder bewustzijn en meningisme. Zijn lichaamstemperatuur is 37,8 ºC. Er is een parese van de musculus extensor hallucis longus beiderzijds en een blaasretentie. Onderzoek van liquor cerebrospinalis toont een lymfocytaire pleiocytose en een positieve polymerasekettingreactie op herpessimplexvirus type 2 (HSV-2). De diagnose HSV-2-polyradiculitis, gecompliceerd door meningitis, wordt gesteld. Bij navraag blijkt de patiënt recent perianale huidafwijkingen en onbeschermd seksueel contact te hebben gehad. Parenterale behandeling met aciclovir leidt tot vrijwel volledig herstel. De meest voorkomende infectie van het centraal zenuwstelsel door HSV-2 is meningitis. Ook myelitis en encefalitis komen voor. Polyradiculitis, zoals bij deze patiënt het geval is, is een uiterst zeldzame manifestatie van HSV–2.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2013;114:28-33)
TNN - jaargang 113, nummer 6, december 2012
D. Geleynse , drs. G.A.M Verheul , dr. J. Schuuring , dr. R.M. Verdijk
Een veertienjarige patiënt was al enkele jaren bekend met nekklachten en een voorkeursstand van het hoofd, waarvoor hij werd behandeld door een manueel therapeut. De patiënt meldde zich op de afdeling Spoedeisende Hulp in verband met forse orthostatische hoofdpijn met misselijkheid en braken en een lichte torticollis. Op een CT-opname van de hersenen werd een groot proces gezien in de achterste schedelgroeve waarvoor neurochirurgische interventie ingezet werd. Uit histologisch onderzoek bleek dat het een pilocytair astrocytoom betrof, een relatief goedaardige hersentumor. Een torticollis kan veroorzaakt worden door een tumor in het cerebellum en dient daardoor opgenomen te worden in de differentiaaldiagnose. Torticollis kan behalve door neurologische aandoeningen ook worden veroorzaakt door orthopedische of oogheelkundige problemen.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2012;113:264-68)
TNN - jaargang 113, nummer 5, oktober 2012
A. Rietveld , M.F.G. van der Meulen , dr. J.W.K. de Beukelaar , prof. dr. P.A.E. Sillevis Smitt , dr. P.H. Wessels
Achtergrond: Paraneoplastische neurologische syndromen worden zelden beschreven bij melanomen. Dit artikel beschrijft twee patiënten met een melanoom in de voorgeschiedenis die beiden ernstige neurologische verschijnselen ontwikkelden.
Ziektegeschiedenissen: Een 68-jarige man met een gemetastaseerd melanoom kreeg een ernstig subacuut cerebellair syndroom. Behandeling met prednison en plasmaferese stabiliseerde zijn klachten. Een 75-jarige vrouw, in het verleden behandeld voor een subunguaal melanoom met lymfekliermetastasen, kreeg een demyeliniserende polyneuropathie. Behandeling met intraveneuze gammaglobulinen en dexamethason gaf geen verbetering van de klachten. PET-CT toonde een recidief van het melanoom in multipele lymfeklieren. De patiënte overleed negen weken na het ontstaan van de polyneuropathie. Hoewel bij beide patiënten geen (goed-gekarakteriseerde) paraneoplastische antistoffen werden aangetoond, werd bij de eerste patiënt een zeker en bij de tweede een mogelijk paraneoplastisch syndroom gediagnosticeerd.
Conclusie: Een paraneoplastisch syndroom zou bij elke patiënt met een maligniteit en onverklaarde neurologische symptomen moeten worden overwogen, ook in de afwezigheid van paraneoplastische antistoffen, indien meer voor de hand liggende diagnosen zoals hersen- of leptomeningeale metastasen uitgesloten zijn.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2012;113:212-17)
TNN - jaargang 113, nummer supplement 4, augustus 2012
J. Kliffen , prof. dr. B.C. Jacobs , drs. B.C. ter Meulen
Een 54-jarige vrouw presenteerde zich met progressieve hoofdpijn en wisselende neurologische symptomen gekenmerkt door een aandachtsstoornis, desoriëntatie en woordvindstoornissen. Enkele dagen later kreeg zij levendige, visuele hallucinaties. De oorzaak bleek een hashimoto-encefalopathie. De diagnose werd gesteld door het aantonen van autoantilichamen tegen schildklierperoxidase bij bloedonderzoek nadat andere oorzaken van plotselinge verandering in cognitie en gedrag waren uitgesloten. Vroege herkenning van de hashimoto-encefalopathie is belangrijk aangezien de ziekte goed reageert op behandeling met corticosteroïden.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2012;113:191-95)
TNN - jaargang 113, nummer supplement 4, augustus 2012
drs. C.E. van Engen , dr. E. Kurt , drs. B.M. Wiarda , dr. B.M. van Geel
Een 60-jarige man met een blanco voorgeschiedenis presenteerde zich met plotselinge aanvallen van onbedwingbaar huilen die voorafgegaan werden door een vreemde reuksensatie (kakosmie) en paresthesieën in het linkerbeen. Hij werd gediagnosticeerd met epileptische huilaanvallen, veroorzaakt door een glioblastoma multiforme in de rechtertemporaalkwab. Epileptische huilaanvallen staan bekend als dacrystische aanvallen. Ze zijn zeldzaam. Vertraging in het stellen van de diagnose en het instellen van een adequate behandeling komen voor als de symptomen onterecht toegeschreven worden aan een depressieve stoornis of aan pseudobulbair huilen. Een zorgvuldige anamnese in combinatie met een (bij voorkeur ictaal) EEG en een MRI van de hersenen kunnen helpen om de juiste diagnose te stellen.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2012;113:196-98)
TNN - jaargang 113, nummer supplement 4, augustus 2012
R.S. van der Giessen , dr. P.C.G. Nijssen , P.L.M. de Kort
Voorbijgaande neurologische uitval wordt meestal veroorzaakt door een stoornis van de cerebrale doorbloeding, daarnaast zijn ook uitval door neuronale disfunctie bij migraine of na een epileptisch insult veelvuldig beschreven. Minder bekend is dat neurologische uitval ook door systemische aandoeningen zoals hypoglykemie of elektrolytstoornissen veroorzaakt kan worden. Zeldzamer en minder vaak beschreven is focale uitval door een anemie. Dit artikel beschrijft een casus met uitvalsverschijnselen bij een normocytaire anemie na een gastrointestinale bloeding met volledig herstel na correctie van de anemie. Vergelijkbare casuïstiek is beschreven bij ernstige anemie met hemoglobinewaarden van 3,7 mmol/l of lager.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2012;113:199-202)
TNN - jaargang 113, nummer supplement 4, augustus 2012
dr. R. Amir , dr. A. Vercruyssen , dr. G. Helsen
De ziekte van Whipple is een zeldzame bacteriële infectieziekte die gewoonlijk diarree en gewichtsverlies veroorzaakt. Naast de intestinale aantasting kunnen verscheidene andere orgaansystemen betrokken raken. Neurologische manifestaties komen in ongeveer een derde van de gevallen voor en zijn zeer divers; alleen myoritmieën zijn erg specifiek. De hoeksteen in de diagnose is histologisch onderzoek van dunnedarmweefsel met periodieke acid-Schiffreactie en polymerase kettingreactie en/of immunohistochemie voor Tropheryma whipplei. De therapie bestaat uit een langdurige antibioticakuur en er is een belangrijk risico op recidieven.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2012;113:203-08)
Naar boven
