NEUROLOGIE

Metastasering van het diffuus grootcellig B-cel non-hodgkinlymfoom naar het centrale zenuwstelsel

Samenvatting

Het diffuus grootcellig B-cel lymfoom is het meest frequente histologische subtype van een non-hodgkinlymfoom. Bij ongeveer 5% van de patiënten met een diffuus grootcellig B-cel lymfoom treedt er een metastasering op naar het centraal zenuwstelsel met epilepsie, encefalopathie of focale neurologische uitval als gevolg. De diagnose wordt gesteld door beeldvorming ovv ‘nuclear magnetic resonance’, onderzoek van de cerebrospinale liquor en anatomopathologisch onderzoek van een stereotactisch biopt. Een verhoogde lactaat dehydrogenase-concentratie in het serum en de aantasting van meer dan één extranodale site zijn het sterkst geassocieerd met een verhoogd risico op een recidief van het centraal zenuwstelsel, waarbij de prognose ongunstig is, ondanks chemo- en eventuele radiotherapie. Er is op dit ogenblik meer prospectief onderzoek nodig om de huidige inzichten betreffende risicofactoren, behandeling en het nut van profylaxe kritisch te evalueren.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2014;115:196-203)

Op zoek naar orde in het menselijk connectoom

Samenvatting

Het analyseren van het menselijk brein als complex systeem met behulp van concepten uit de moderne netwerktheorie is sterk in opkomst. De belofte van deze nieuwe benadering is een beter inzicht in de organisatie van hersenstructuur én -dynamiek. De bevindingen in deze jonge tak van onderzoek zijn fascinerend: er blijkt verband te bestaan tussen cerebrale netwerkorganisatie, cognitieve (dys)functie, en neuropathologie. Naast het verkrijgen van inzicht in het functioneren van gezonde hersenen kan netwerktheorie daarom wellicht bijdragen aan het opsporen, vervolgen en behandelen van hersenziekten.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2014;115:114-20)

Depressie bij de ziekte van Parkinson: diagnostiek en behandeling

Samenvatting

Depressie komt bij ongeveer één op de drie patiënten met de ziekte van Parkinson voor. Depressie heeft een grote impact op het functioneren en de kwaliteit van leven. Desondanks worden depressieve symptomen bij Parkinson-patiënten in de dagelijkse praktijk nog onvoldoende herkend en behandeld. De diagnostiek wordt bemoeilijkt door de overlap tussen depressieve symptomen en parkinson-gerelateerde motorische en autonome functiestoornissen. Daarnaast is de differentiatie met angststoornissen, cognitieve stoornissen, apathie en niet-motorische responsfluctuaties van belang, mede gezien de consequenties voor het behandelbeleid. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de pathofysiologie, diagnostiek en behandelopties van depressie bij de ziekte van Parkinson. De beschikbare literatuur over de effectiviteit van antidepressiva, psychotherapie, electroconvulsieve therapie, transcraniële magnetische stimulatie en lichttherapie wordt besproken. Hieruit komt de noodzaak van nader onderzoek naar specifieke behandelinterventies voor depressie bij de ziekte van Parkinson naar voren.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2014;115:121-128)

Epilepsie als potentiële auto-immuunaandoening en auto-immuun encefalitis: antistoffen, diagnostiek en behandeling

Samenvatting

Antistoffen tegen receptoren van neurotransmitters worden met name gezien bij een limbische encefalitis die zich kenmerkt door een subacuut ontstane stoornis van het korte termijn geheugen, verwardheid, psychiatrische symptomen en epilepsie. Dit beeld komt met name bij antistoffen tegen de NMDA-receptor, de AMPA-receptor (beide glutamaat-receptoren), de GABA-receptor, tegen eiwitten verbonden aan de spanningsafhankelijke kaliumkanalen (LGI1 en CASPR2) en tegen het intracellulaire enzym GAD. Bij patiënten met louter epilepsie, met name als deze geen andere onderliggende oorzaak heeft en slecht op medicatie reageert, komen deze antistoffen echter ook in verhoogde mate voor. De behandeling van een auto-immuun encefalitis bestaat uit immuunsuppressie en tumorresectie, indien van toepassing. Deze behandeling heeft een goed effect, ook op de langetermijnprognose, wanneer deze vroeg gestart wordt. Bij een klinisch beeld met louter epilepsie is het nut van behandeling minder duidelijk, een proefbehandeling met immuunmodulatie kan echter wel gegeven worden wanneer andere behandelingen geen effect hebben.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2014;115:129-36)

Endovasculaire behandeling van het herseninfarct: ook helden als Mr. Clean kunnen het niet alleen

Endovasculaire behandeling bij herseninfarcten: hoopvol of hopeloos?

Samenvatting

In de zoektocht naar de optimalisatie van de behandeling van patiënten met een acuut herseninfarct wordt reeds jaren gebruik gemaakt van endovasculaire benaderingen. In dit artikel beschrijven we de huidige stand van zaken voor wat betreft de wetenschappelijke evidentie hiervoor en wat er in de toekomst te verwachten is.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2014;115:58-63)

Intra-arteriële behandeling van het acute herseninfarct in Nederland voorafgaand aan de MR CLEAN-studie