Klapvoet (voetheffersparese)

Ziektebeeld

Bij een voetheffersparese, in de volksmond een klapvoet genoemd, kan men de voet niet goed heffen. Daardoor ‘klapt’ deze op de grond. Vaak is een klapvoet het gevolg van een minder goed functionerende zenuw.

Symptomen

Het meest kenmerkende symptoom van een klapvoet is het ‘klappen’ van de voet tijdens het lopen. Iemand met een klapvoet kan vaker struikelen, en hierdoor ook vallen. Dit wordt veroorzaakt door het niet kunnen heffen van de voet, net als de tenen. Mensen met een klapvoet kunnen tintelingen of een verdoofd gevoel ervaren in de voet. De oorzaak is doorgaans een zenuwbeknelling. Bij een ernstige vorm van voetheffersparese heeft men de neiging de knie hoger op te tillen om te voorkomen dat de voet over de grond sleept (hanentred). De meest voorkomende symptomen zijn:

Niet kunnen heffen van de voet en de tenen
Tintelingen en verdoofd gevoel in het onderbeen en/of voet

Oorzaak

Meestal is een beknelling van de kuitbeenzenuw de oorzaak van een voetheffersparese. Deze zenuw, die de voetheffers aansturen, zijn gevoelig voor rek en druk. De zenuw kan bekneld raken door herhaaldelijk hurken of met de knieën over elkaar zitten. Soms is een rughernia de oorzaak, meestal is er dan ook veel pijn in het been. Als de klapvoet in beide voeten zit, kan een polyneuropathie (zie aldaar) soms de oorzaak zijn, dit gaat vaak gepaard met gevoelsstoornissen (doofheid en tintelingen).

Diagnose

Indien een zenuwbeknelling bij het kuitbeen een klapvoet veroorzaakt kan een EMG, (zenuwgeleidingsonderzoek) dit bevestigen. Er is meestal geen foto of scan van het onderbeen nodig. Als de arts denkt dat de beknelling hogerop zit, zoals bij de zenuwwortel in de rug door bijvoorbeeld een hernia, wordt soms een MRI scan van de onderrug gemaakt.

Behandeling

De mate van het herstel is afhankelijk van de oorzaak en hoe erg de beknelling is geweest. In alle gevallen kan fysiotherapie verbetering geven. Indien er een beknelling was van de kuitbeenzenuw moet hurken en met de benen over elkaar zitten zo veel mogelijk worden vermeden. Als een hernia de oorzaak is van een klapvoet kan een operatie worden overwogen. Bij een polyneuropathie moet de eventuele oorzaak zo goed mogelijk worden behandeld.

Een enkelvoetorthese (EVO) kan helpen bij het lopen. Door het plaatsen van een speciale spalk voor het onderbeen en de voet wordt de voet in een positie gebracht waardoor deze niet meer naar beneden hangt tijdens het lopen.