Encefalitis (hersenvliesontsteking)

Ziektebeeld

Encefalitis is een ontsteking van het hersenweefsel. Zenuwcellen of de witte stof van de hersenen raken door deze ontsteking beschadigd. Encefalitis gaat soms gepaard met meningitis (hersenvliesontsteking).

Symptomen

Encefalitis begint meestal met hoofdpijn, koorts en griepverschijnselen. Binnen een paar dagen kunnen ernstige klachten ontstaan zoals epileptische aanvallen, neurologische uitvalsverschijnselen, verwardheid en bewustzijnsdaling.

Oorzaak

Encefalitis wordt meestal veroorzaakt door virussen, waarvan het koortslipvirus (herpes simplex virus) het bekendst en het meest voorkomend is. Andere virussen die encefalitis kunnen veroorzaken zijn verkoudheidsvirussen, mazelen en de bof. Soms kan ook een bacterie of een schimmel een infectie in de hersenen veroorzaken. Zeldzaam is een hersenontsteking door een auto-immuun proces, het eigen afweersysteem valt dan de hersencellen aan.

Diagnose

Met een hersenvochtonderzoek door middel van een ruggenprik (lumbaalpunctie) kan de diagnose encefalitis worden gesteld. Soms wordt dit onderzoek aangevuld met een hersenscan en/of een hersenfilmpje (EEG). Er kan niet altijd worden vastgesteld wat de oorzaak is van de encefalitis.

Behandeling

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de encefalitis. Indien het herpes simplex virus type 1 de oorzaak is, wordt vaak behandeld met virusremmers (aciclovir) via een infuus. Bij andere virussen is meestal geen behandeling nodig en kan het lichaam deze met het eigen afweersysteem bestrijden. Indien een bacterie de oorzaak is kan worden behandeld met antibiotica. Indien een auto-immuun ziekte de oorzaak is zal behandeld worden met medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken.