Parkinson vereniging
De ziekte van Parkinson, ook vaak alleen aangeduid met de term Parkinson, is een progressieve hersenaandoening waarbij onder andere de aansturing van (spier)bewegingen wordt aangetast. Progressief houdt in dat de ziekte langzaam steeds verder achteruit gaat. Parkinson is een relatief veelvoorkomende hersenaandoening en uit zich bij iedereen anders. De ziekte openbaart zich meestal op latere leeftijd, maar kan mannen en vrouwen van iedere leeftijd treffen.
Op dit moment is de ziekte van Parkinson nog niet te genezen.
Er zijn mensen die verschijnselen vertonen die lijken op de ziekte van Parkinson, maar die niet de klassieke ziekte van Parkinson hebben. Dit heet parkinsonisme (en valt buiten het bestek van dit artikel).
De ziekte van Parkinson kan zich op verschillende manieren uiten, en het verloop kan voor iedereen anders zijn. Voorbeelden van symptomen zijn:
Bij Parkinson worden niet alleen de spierwegingen aangetast, maar de patiënt kan ook te maken krijgen met allerlei andere problemen. Voorbeelden hiervan zijn:
Bij de ziekte van Parkinson ontstaat in de hersenen een tekort aan de neurotransmitter dopamine, dit is een stofje dat de communicatie in de hersenen reguleert, en belangrijk is voor het normaal functioneren van ons brein. Bij de patiënt sterven cellen die dopamine produceren langzaam af. Waarom dit zo is, is nog grotendeels onbekend. Deze cellen bevinden zich vooral in een bepaald gedeelte van de hersenen, de substantia nigra; een gebied verantwoordelijk voor het bewegen. Door het dopaminetekort wordt de aansturing van spierbewegingen aangetast en kunnen er bewegingsstoornissen optreden. De bekendste daarvan zijn tremor (trillen/beven), stijfheid (rigiditeit), evenwichtsproblemen en bradykinesie (vertraagd bewegen).
De diagnose wordt doorgaans gesteld door een neuroloog, aan de hand van de symptomen en de kenmerken bij neurologisch onderzoek. Meestal wordt aanvullend een MRI-scan van de hersenen gemaakt om andere aandoeningen uit te sluiten. Een MRI scan kan de ziekte van Parkinson echter niet aantonen. Met een andere scantechniek (DaT-scan) kan wel een tekort aan dopamine zichtbaar worden gemaakt, maar deze scan is bij een duidelijke combinatie van verschijnselen niet nodig.
De ziekte van Parkinson is vooralsnog niet te genezen. De behandeling is vooral gericht op het optimaliseren van het functioneren van de patiënt door middel van medicatie en therapie, of soms door een operatie. Omdat er bij de ziekte van Parkinson veel verschillende problemen aanwezig kunnen zijn, is de behandeling vaak veelzijdig en complex, en zijn er meerdere hulpverleners en therapeuten bij de behandeling betrokken.
Er zijn verschillende medicijnen beschikbaar die gericht zijn op het aanvullen van het dopaminetekort (levodopa) of het verbeteren van de werking van de dopamine-receptoren (dopamine agonisten). Dit zijn tabletten. Levodopa (vaak kortweg dopa genoemd) is een van de bekendste en meest gebruikte middelen. Deze medicijnen genezen niet en kunnen de ziekte ook niet vertragen maar ze kunnen wel duidelijk het functioneren verbeteren, met name de beweging.
In gevorderde stadia voldoen tabletten levodopa vaak niet meer en is er gevorderde/geavanceerde behandeling nodig. Dan kan er gebruik worden gemaakt van een toediening van dopamine via een pompje (via de maag of onder de huid) of in sommige gevallen van een operatie (Deep Brain Stimulation, DBS (diepe hersenstimulatie)).
Naar boven