Bloedtransfusies bij subarachnoïdale bloedingen: restrictief beleid mogelijk kosteneffectiever

maart 2025 Wetenschap Chiara Uijtermerk

Subarachnoïdale bloedingen (SAB) als gevolg van een gescheurd intracranieel aneurysma zijn potentieel levensbedreigend en vereisen intensieve zorg, met name in de acute fase. Een belangrijk aspect van de behandeling is het managen van anemie, aangezien een verminderde zuurstoftransportcapaciteit geassocieerd is met slechtere neurologische uitkomsten. Recent onderzoek door wetenschappers van de universiteit van Ottawa (Canada) onder leiding van hoogleraar neurologie Shane English heeft de effectiviteit van een liberale versus conservatieve transfusiestrategie in deze context onderling vergeleken.¹ De studie verscheen onlangs in het New England Journal of Medicine.

De prevalentie van een subarachnoïdale bloeding in Nederland ligt tussen de 6 en 10 per 100.000 personen per jaar. Dit betekent dat jaarlijks ongeveer 1.000 tot 1.700 mensen in Nederland een SAB doormaken. De sterfte binnen de eerste maand na een SAB bedraagt ongeveer 35%, en op langere termijn overlijdt ongeveer 50% van de patiënten. Van de overlevenden houdt een groot deel neurologische of cognitieve restverschijnselen.²

Onderzoeksopzet

In een internationale, multicentrische, gerandomiseerde studie werden 742 volwassen patiënten met een aneurysmatische SAB en bloedarmoede geïncludeerd. De deelnemers werden gerandomiseerd naar een liberale transfusiestrategie (bloedtransfusie bij een hemoglobinewaarde van ≤10 g/dl [6,2 mmol/L]) of een restrictieve strategie (transfusie bij ≤8 g/dl [4,97 mmol/L]). De primaire uitkomstmaat was een ongunstig functioneel herstel na 12 maanden, gedefinieerd als een score van ≥4 op de modified Rankin Scale (mRS). Secundaire uitkomstmaten omvatten functionele onafhankelijkheid en kwaliteit van leven, gemeten met de Functional Independence Measure (FIM) en de EuroQol EQ-5D-5L.

Resultaten

Na een follow-up periode van 12 maanden vertoonde 33,5% van de patiënten in de liberale transfusiegroep een ongunstig neurologisch herstel, vergeleken met 37,7% in de restrictieve groep. Dit verschil was niet statistisch significant (risicoratio [RR] 0,88; 95% betrouwbaarheidsinterval [BI] 0,72-1,09; p=0,22). Ook voor secundaire uitkomsten, zoals functionele onafhankelijkheid en kwaliteit van leven, werden geen significante verschillen waargenomen tussen beide strategieën.

Klinische implicaties

De bevindingen van deze studie suggereren dat een restrictieve transfusiestrategie even effectief en veilig is als een liberale aanpak bij patiënten met een SAB en bloedarmoede. Dit impliceert dat het vermijden van onnodige bloedtransfusies mogelijk kosteneffectief kan zijn en het risico op transfusiegerelateerde complicaties kan reduceren. Toekomstig onderzoek moet zich richten op subgroepen die mogelijk wel baat hebben bij een meer liberale transfusieaanpak, evenals de langetermijneffecten van beide strategieën op neurologische en functionele uitkomsten.

Referenties

1: English, S. W., Delaney, A., Fergusson, D, et al. Liberal or Restrictive Transfusion Strategy in Aneurysmal Subarachnoid Hemorrhage. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/nejmoa2410962

2: Richtlijnendatabase Subarachnoïdale bloedingen