Na experimentele observaties wordt er gespeculeerd over een potentiele rol van infecties in de etiologie van neurodegeneratieve ziekten.1 In klinische studies is het echter lastig om onderscheid te maken tussen of infectie een risicofactor of juist een comorbiditeit of secundair event is van neurodegeneratieve ziekten. Een nieuw onderzoek uit Zweden richtte zich op de associatie tussen in het ziekenhuis behandelde infecties op vroege en middelbare leeftijd en het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer (AD), Parkinson (PD) of amyotrofische laterale sclerose (ALS).2
Voor dit onderzoek werd gebruik gemaakt van een ‘nested case-control’-studie gebaseerd op meerdere nationale registers in Zweden. Patiënten die in de studie werden geïncludeerd waren recent gediagnosticeerd met AD, PD of ALS in de periode tussen 1970-2016 in Zweden en werden geïdentificeerd vanuit het nationale patiëntenregister. Voor elke patiënt werden 5 controledeelnemers geïncludeerd die individueel gematcht waren op basis van sekse en geboortejaar en op willekeurige wijze geselecteerd werden uit de totale populatie.
Infecties die plaatsvonden binnen 5 jaar voordat de diagnose gesteld werd werden uitgesloten van de studie om de invloed van observatievooringenomenheid (‘surveillance bias’) en omgekeerde causaliteit te beperken. De analyse omvatte 291.941 gevallen van AD (mediaan leeftijd bij diagnose: 76,2 jaar; 46,6% man), 103.919 gevallen van PD (mediaan leeftijd bij diagnose: 74,3 jaar; 55,1% man) en 10.161 gevallen van ALS (mediaan leeftijd bij diagnose: 69,3 jaar; 56,8% man).
Het plaatsvinden van een infectie die in het ziekenhuis werd behandeld meer dan 5 jaar voor de diagnose was geassocieerd met een verhoogd risico op het ontwikkelen van AD (oddsratio (OR) = 1,16 [95%-BI]: 1,15-1,18; p<0,001) en PD (OR = 1,04 [95%-BI]: 1,02-1,06; p<0,001). Vergelijkbare resultaten werden behaald voor bacteriële, virale en andere infecties en met betrekking tot verschillende locaties van de infectie, zoals gastro-intestinale en urogenitale infecties.
Het plaatsvinden van meerdere infecties voor een leeftijd van 40 jaar bracht het grootste risico op het ontwikkelen van AD (OR = 2,62 [95%-BI]: 2,52-2,72; p<0,001) en PD (OR = 1,41 [95%-BI]: 1,29-1,53; p<0,001) met zich mee. Deze associaties waren voornamelijk het resultaat van AD- en PD-diagnose voor de leeftijd van 60 jaar (OR = 1,93 [95%-BI]: 1,89-1,98; p<0,001 voor AD, OR = 1,29 [95%-BI]: 1,22-1,36; p<0,001 voor PD) en er werd geen associatie gevonden bij patiënten die op of na hun 60e levensjaar gediagnosticeerd werden. Daarnaast werd er geen associatie gevonden voor ALS, ongeacht de leeftijd van de patiënt op het moment van diagnose (OR = 0,97 [95%-BI]: 0,93-1,03; p=0,384). Wanneer de infecties die binnen een periode van 10 jaar voor diagnose plaatsvonden werden uitgesloten werden de bevindingen bevestigd.
Beperkingen van de huidige studie waren de potentiële misclassificatie van de infecties en neurodegeneratieve ziekten door onvolledige documentatie in het nationale patiëntenregister en mogelijke additionele ‘confounding’-factoren die in de huidige analyse niet mee zijn genomen.
Infecties behandeld in het ziekenhuis, voornamelijk op vroege en middelbare leeftijd, waren geassocieerd met een toegenomen risico op AD en PD, voornamelijk bij AD en PD gediagnosticeerd voor de leeftijd van 60 jaar. Deze bevindingen suggereren dat infecties mogelijk de trigger of versterking van een vooraf aanwezig ziekteproces kunnen zijn, waardoor de klinische start van neurodegeneratieve ziekten op een relatief vroege leeftijd plaatsvindt. Door de observationele opzet van deze studie kunnen echter geen conclusies worden getrokken wat betreft een causale link.
Referenties
Naar boven
