prof. dr. Y. Temel

Chordomen: huidige stand van zaken en nieuwe ontwikkelingen

Samenvatting

Een chordoom is een zeldzame primaire bottumor die uitgaat van het axiale skelet, met name ter hoogte van de schedelbasis en het sacrum. Verondersteld wordt dat deze tumoren uitgaan van embryonale restanten van het notochord. Het betreft een zeldzame tumor, die voorkomt bij relatief jonge mensen. De behandeling bestaat op dit moment uit een zo maximaal mogelijke resectie, aangevuld met proton- of carbon-ionradiotherapie. Desalniettemin is de prognose over het algemeen slecht. Recentelijk zijn er nieuwe ontdekkingen op het gebied van de moleculaire mechanismen gedaan, die gebruikt kunnen worden om nieuwe therapieën te ontwikkelen. In dit artikel wordt de stand van zaken besproken en een overzicht van de recente bevindingen in het onderzoeksveld geboden.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2016;117(1):17–24)

Lees verder

Diepe hersenstimulatie: de stand van zaken

Samenvatting

Diepe hersenstimulatie (‘deep brain stimulation’; DBS) is een behandeling waarbij stereotactisch geplaatste elektroden elektrische pulsen afgeven in het brein. De elektrische stimulatie beïnvloedt de (pathologische) activiteit van de aangrenzende axonen, somata en dendrieten. Nadat patiënten met de ziekte van Parkinson en essentiële tremor succesvol werden behandeld met DBS, is veel onderzoek gedaan naar de toepassing bij de behandeling van andere neurologische en psychiatrische aandoeningen. Deze onderzoeken resulteerden in een uitbreiding van het indicatiegebied voor DBS. Met zorgvuldige patiëntenselectie en een zorgvuldige keuze van implantatiegebied en stimulatieparameters kan DBS effectief zijn bij de behandeling van patiënten met verschillende neurologische en psychiatrische aandoeningen. Voor een verdere ontwikkeling van deze techniek is grondig preklinisch en klinisch onderzoek nodig, evenals verdere uitwerking van medisch-ethische overwegingen.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2014;115:20-5)

Lees verder

Neurostimulatie bij patiënten met vroege motorische complicaties. De Early Stim studie resultaten

Samenvatting

Neurostimulatie wordt frequent toegepast bij patiënten met de ziekte van Parkinson, die in een vergevorderd stadium verkeren. Deze patiënten hebben meestal ernstige motorische fluctuaties en forse dyskinesieën. De resultaten laten zien dat de kwaliteit van leven substantieel verbeterd kan worden. De voornaamste neurostimulatie techniek is de hoogfrequente stimulatie van de nucleus subthalamicus (STN DBS). De patiënten die in aanmerking komen hebben doorgaans een ziekteduur langer dan tien jaar. Een groep van Duits-Frans-Nederlandse onderzoekers heeft een studie uitgevoerd waarbij patiënten met een kortere ziekteduur (≥4 jaar) zijn behandeld met STN DBS. De auteurs hebben de hypothese getest dat STN DBS ook in een eerdere stadium van de ziekte de kwaliteit van leven kan verbeteren. In deze studie werden 251 patiënten met de ziekte van Parkinson, met sinds korte tijd motorische complicaties, gerandomiseerd in twee groepen: een groep die werd behandeld met STN DBS + medicamenteuze therapie en een groep met alleen medicamenteuze therapie. De primaire uitkomstmaat was de score op een ziekte-specifieke kwaliteit van leven schaal (PDQ-39). De resultaten laten zien dat patiënten in de neurostimulatiegroep gemiddeld een betere kwaliteit van leven rapporteren met betrekking tot motorische symptomen, algemeen dagelijkse activiteiten, en medicatie geïnduceerde motorische bijwerkingen, dan de patiënten in de medicamenteuze groep. In circa 18% van de patiënten die de neurostimulatie therapie kreeg werd er een serieuze bijwerking geconstateerd, waarvan de meeste behandelbaar of van voorbijgaande aard waren. De follow-up-duur van de studie was twee jaar. De conclusie is dat de combinatie van STN DBS met medicamenteuze therapie al in een vroeg stadium van de ziekte van Parkinson een betere therapie is dan alleen medicatie.

Lees verder