Articles

Revalidatie bij multiple sclerose

TNN - jaargang 124, nummer 3, mei 2023

drs. T. van Osch , drs. B. Dekker , prof. dr. V. de Groot , drs. M.G.E. Huijsmans , dr. B.A. de Jong , dr. N.F. Kalkers

SAMENVATTING

Multiple sclerose is in de westerse wereld de meest voorkomende oorzaak van niet-traumatische invaliditeit op jongvolwassen en middelbare leeftijd. In het beloop van de ziekte worden patiënten geconfronteerd met functionele beperkingen op verschillende domeinen. De ernst van deze problemen neemt toe bij een langere ziekteduur. Voor optimale zelfredzaamheid, eigen regievoering en maatschappelijke participatie is het belangrijk dat er in de spreekkamer aandacht is voor deze beperkingen en dat er zo nodig een revalidatietraject wordt ingezet. Afhankelijk van de ernst en de complexiteit kan dit in de eerste of tweede lijn plaatsvinden. In dit artikel worden puntsgewijs de aanbevelingen besproken uit de meest recente richtlijn.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2023;124(3):117–22)

Lees verder

Medicamenteuze behandeling van cerebrale en spinale spasticiteit bij volwassenen

TNN - jaargang 123, nummer 7, november 2022

prof. dr. C.G.M. Meskers , prof. dr. V. de Groot , prof. dr. A.C.H. Geurts

SAMENVATTING

Spasticiteit is een veelvoorkomend probleem bij patiënten met centraal neurologische aandoeningen. Behandeling vraagt een zorgvuldige analyse en afweging. De diagnostiek, indicatiestelling, behandeling en evaluatie van spasticiteit worden echter nog gehinderd door gebrek aan uniformiteit in definitie, terminologie, meetmethoden en uitkomstmaten. Het begrip ‘spasticiteit’ verwijst in engere zin naar toegenomen spieractivatie bij snelheidsafhankelijke passieve rek, maar dit is slechts 1 aspect van de ‘spastische parese’ zoals deze zich klinisch manifesteert. Het is bovendien essentieel om onderscheid te maken in neurale en niet-neurale componenten die bijdragen aan toegenomen gewrichtsweerstand: alleen de neurale componenten kunnen medicamenteus worden beïnvloed. Het verschijnen van ‘evidence-based’ behandelrichtlijnen draagt bij aan zinvolle diagnostiek en behandeling van spasticiteit. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige consensus omtrent medicamenteuze behandeling in het bredere perspectief van de hulpvraag van de patiënt.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2022;123(7):313–20)

Lees verder

Behandeling van MS-gerelateerde vermoeidheid: recente inzichten

TNN - jaargang 121, nummer 6, december 2020

drs. M. de Gier , dr. H. Beckerman , prof. dr. H. Knoop , prof. dr. V. de Groot

SAMENVATTING

Vermoeidheid is een veelvoorkomende klacht bij multipele sclerose (MS) en heeft een grote impact op het dagelijks functioneren van patiënten. Patiënten krijgen veelal multidisciplinaire revalidatiebehandeling, waarin bewegings- en ergotherapie gericht op het verdelen van de beschikbare energie (‘energy conservation management’) belangrijke onderdelen zijn. In de richtlijn Multipele sclerose uit 2012 wordt daarbij een proefbehandeling met amantadine of modafinil voorgesteld. In dit artikel worden de recente wetenschappelijke inzichten in de verschillende behandelingen van vermoeidheid bij MS besproken. De conclusie luidt dat multidisciplinaire behandeling, aerobe training en ‘energy conservation management’ nauwelijks effectief zijn als behandeling van deze klacht. Voor de effectiviteit van medicamenteuze behandeling is het bewijs niet conclusief; amantadine is mogelijk effectief. Cognitieve gedragstherapie (CGT) specifiek ontwikkeld voor vermoeidheid bij MS geeft goede resultaten op de korte termijn. In vervolgonderzoek wordt gewerkt aan landelijke implementatie van CGT en het verbeteren van de langetermijnresultaten.

(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2020;121(6):236-41)

Lees verder