TNN - jaargang 126, nummer 2, maart 2025
dr. P.F.N. Bosschieter , prof. dr. S. Overeem
Slaap staat volop in de belangstelling, en terecht; goede slaap is essentieel voor onze gezondheid. Polysomnografie blijft de gouden standaard en enige directe meetmethode voor slaap, maar is ingrijpend en beperkt tot één of twee nachten. Er is dus behoefte aan nieuwe technieken die slaap langdurig en op een niet-belastende manier kunnen meten. E-monitoring van slaap met polshorloges of bedsensoren krijgt binnen de consumentenmarkt steeds meer aandacht. Deze nieuwe technieken meten de slaap niet op basis van hersenactiviteit, maar baseren zich op andere fysiologische signalen die een indirecte reflectie zijn van de verschillende slaapstadia. In het slaaponderzoek wordt al lang gebruikgemaakt van actigrafie, maar deze techniek heeft beperkingen, niet in het minst het overschatten van de hoeveelheid slaap bij mensen met insomnie. Door het analyseren van hartslagvariabiliteit met moderne ‘machine-learning’-technieken is de nauwkeurigheid van het detecteren van slaapstadia al aanzienlijk verbeterd. Beschikbare consumentenapparatuur is echter maar beperkt gevalideerd, en dan nog alleen bij kleine groepen – vaak jonge – gezonde proefpersonen. Daarnaast zijn bijvoorbeeld de standaarden van dataveiligheid niet voldoende voor medische toepassing. Dit artikel geeft handvatten om de prestaties van nieuwe e-monitoringtechnieken van slaap te beoordelen, en beschrijft de voorwaarden voor toekomstige klinische implementatie.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2025;126(2):47–54)
Lees verderTNN - jaargang 124, nummer 1, februari 2023
dr. K.D. van Dijk , prof. dr. O.A. van den Heuvel , prof. dr. S. Overeem , prof. dr. Y.D. van der Werf , dr. A. Pijpers
REM-slaapgedragsstoornis (‘rapid eye movement sleep behavior disorder’; RBD) is een parasomnie die optreedt vanuit de REM-slaap en waarbij sprake is van het uitvoeren van soms agressieve droominhoud. Het ontbreken van de normaal aanwezige atonie tijdens de REM-slaap ligt ten grondslag aan RBD. Daarbij is sprake van een disbalans tussen excitatie en inhibitie van hersenstamkernen die betrokken zijn bij de regulatie van de spiertonus tijdens de REM-slaap. RBD kan optreden voorafgaand aan de ontwikkeling van de ziekte van Parkinson, dementie met ‘Lewy bodies’ en multipele systeematrofie, of in het beloop hiervan. Ook kan RBD optreden in het kader van een aantal andere neurologische aandoeningen, zoals auto-immuunencefalitiden en narcolepsie, en het gebruik van medicatie, zoals antidepressiva. Voor het stellen van de diagnose is een polysomnografie met video en extra EMG-beplakking vereist. Hiermee kan het ontbreken van de normaal aanwezige atonie tijdens de REM-slaap worden aangetoond en kunnen veelvoorkomende ‘mimics’ worden onderscheiden, zoals obstructieve slaapapneu, non-REM-parasomnie en slaapgerelateerde hypermotore epilepsie. De behandeling omvat adviezen ten aanzien van de veiligheid van de slaapomgeving en het verminderen van uitlokkende en/of verergerende factoren, zoals medicatie. Verdere behandeling is symptomatisch, met clonazepam en melatonine als meest gebruikte middelen.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2023;124(1):4–12)
Lees verder
Naar boven
To provide the best experiences, we and our partners use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us and our partners to process personal data such as browsing behavior or unique IDs on this site and show (non-) personalized ads. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Click below to consent to the above or make granular choices. Your choices will be applied to this site only. You can change your settings at any time, including withdrawing your consent, by using the toggles on the Cookie Policy, or by clicking on the manage consent button at the bottom of the screen.
