Articles

Trigeminusneuralgie bij multipele sclerose: een overzicht van de behandelingsmogelijkheden

TNN - jaargang 113, nummer 5, oktober 2012

M.W.C.B. Sanders , V.E.C. Debets , drs. P.E.J. Hanssens , E.A.C.M. Sanders

Samenvatting

Trigeminusneuralgie komt voor bij 2% van de patiënten met multipele sclerose en wordt veelal toegeschreven aan een laesie in de pons dichtbij de nucleus trigeminus of de intredeplaats van de trigeminuswortel. Tevens zijn er aanwijzingen dat in een substantieel deel van deze patiënten ook neurovasculaire compressie van het proximale deel van de nervus trigeminus kan worden aangetoond. Aangezichtspijn bij multipele sclerosepatiënten komt vaak terug na een initieel succesvolle behandeling. Verscheidene behandelingsopties zijn in het verleden onderzocht, waaronder a) medicamenteuze behandeling, b) operatieve behandeling bestaande uit microvasculaire decompressie en verschillende percutane ablatieve technieken en c) radiochirurgie met Gamma Knife, lineaire versneller of Cyberknife. Patiënten met trigeminusneuralgie-multipele sclerose worden in eerste instantie farmacologisch behandeld. Wanneer onvoldoende pijncontrole bereikt wordt of teveel bijwerkingen ontstaan, is een invasieve therapievorm geïndiceerd. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de huidige behandelingsmogelijkheden van trigeminusneuralgie bij multipele sclerose.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2012;113:194-200)

Lees verder

Editorial

TNN - jaargang 113, nummer 2, april 2012

E.A.C.M. Sanders

Lees verder

Fingolimod bij multiple sclerose: een praktische richtlijn

TNN - jaargang 113, nummer 2, april 2012

G.J.D. Hengstman , prof. dr. R.M.M. Hupperts , dr. E.Th.L. van Munster , drs. T.A.M. Siepman , dr. S.T.F.M. Frequin , B. de Jong , dr. J. Killestein , E.A.C.M. Sanders

Samenvatting

Fingolimod is het eerste orale immuunmodulerende middel dat geregistreerd is voor de behandeling van relapsing remitting multipele sclerose. Naast een duidelijk gunstig effect op het beloop van multipele sclerose heeft het middel ook enkele potentieel nadelige effecten waarmee men in de dagelijkse praktijk rekening moet houden. Zo dient er aandacht te zijn voor het optreden van bradycardieën en atrioventriculaire geleidingsstoornissen na de eerste gift, macula-oedeem, een verhoogde kans op met name herpesinfecties, huidmaligniteiten, gestoorde leverfuncties, hypertensie en een verminderde longfunctie. In een consensusbijeenkomst is door een groep van neurologen met bijzondere expertise op het gebied van multipele sclerose een praktische richtlijn opgesteld omtrent het veilig en verantwoord gebruik van dit middel. Deze richtlijn is voor zover mogelijk gebaseerd op gegevens verkregen uit diverse klinische studies.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2012;113:82-9)

Lees verder