Amerikaanse studie: Wie verkouden is geweest heeft mogelijk extra afweer tegen coronavirus

oktober 2020 Corona Willem van Altena

Terwijl Nederland, net als veel andere landen zich schrap zet voor de ‘tweede golf’ van de coronapandemie komt er opmerkelijk en misschien zelfs bemoedigend nieuws uit Amerika. Een recent onderzoek aldaar lijkt erop te wijzen dat mensen die verkouden zijn geweest enige immuniteit tegen het coronavirus zouden kunnen hebben. Eind september publiceerde online vaktijdschrift mBio een artikel over deze bevindingen.

Waakhonden

Mensen die verkouden worden ondergaan een afweerreactie waarbij het lichaam antilichamen opbouwt, maar ook de zogeheten memory B-cellen. Dat zijn cellen die langdurig actief blijven in het lichaam, ook wanneer de antilichamen afnemen. Die cellen gedragen zich als het ware als waakhonden, die snel in actie kunnen komen wanneer er een nieuwe infectie opdoemt. Het blijkt nu dat memory B-cellen, die worden gegenereerd door menselijke infectie met verkoudheid, ook reageren op coronavirussen, en dus ook op een SARS-CoV-2-infectie. “Wat misschien het belangrijkste is, is dat deze memory B-cellen een deel (om precies te zijn de geconserveerde S2-regio) van het SARS-CoV-2 spike-eiwit herkennen, en daar antilichamen tegen produceren,” verklaart hoofdonderzoeker Mark Sangster, professor research aan het David H. Smith Center for Vaccine Biology and Immunology, University of Rochester Medical Center in Rochester, New York. Hoe veel immuunbescherming deze antilichamen bieden tegen COVID-19 moet nog nader onderzocht worden.

Verkoudheid wordt doorgaans veroorzaakt door een van vier virusstammen, en twee daarvan behoren tot de groep coronavirussen waar ook SARS-CoV-2 toe behoort. De researchers gingen aanvankelijk op zoek naar gemeenschappelijke belangrijke structurele eiwitten maar konden geen bewijs vinden voor kruisreactiviteit. Het onderzoeksteam vergeleek 26 niet-gehospitaliseerde genezen COVID-19-patiënten met een groep van 20 gezondheidswerkers zonder diagnose van COVID-19 in het Strong Memorial Hospital in Rochester, en een derde cohort van 21 gezonde volwassenen die beoordeeld werden vóór de pandemie.

Takeaway message

Een link met de verkoudheidsvirussen was de bevinding dat immunoglobuline G (IgG) reactief tegen S2 wijdverspreid was bij niet-blootgestelde personen en waarschijnlijk het gevolg was van blootstelling aan menselijke coronavirussen, noteerden de onderzoekers. Deze ontdekking zou de uiteenlopende klinische ernst van COVID-19 kunnen helpen verklaren, denkt Sangster. “De duidelijkste en belangrijkste takeaway message van ons onderzoek is dat een SARS-CoV-2-infectie memory B-celpopulaties triggert, die SARS-CoV-2-eiwitten herkennen.”

Tweede infectie

Van memory B-celpopulaties is bekend dat ze jaren, misschien zelfs tientallen jaren, in het lichaam blijven. Sangster: “Onze bevindingen geven aan dat, zelfs als SARS-CoV-2-reactieve antilichaamspiegels na infectie afnemen, mensen nog steeds memory B-celpopulaties behouden die snel zeer effectieve anti-SARS-CoV-2-antilichamen zullen produceren als er een nieuwe infectie optreedt.” Hoewel memory B-cellen herinfectie niet zullen voorkomen, kunnen ze mogelijk wel de ernst van een tweede infectie sterk verminderen.

Het onderzoek focust nu op de kruisreactieve memory B-cellen die worden gegenereerd door verkoudheid-coronavirussen. Daarnaast willen de onderzoekers vaststellen hoe veel bescherming de memory B-cellen bieden. Ook pleiten zij ervoor dat er bij het testen van de vaccinkandidaten tegen COVID-19 ook naar de opbouw van memory B-cellen wordt gekeken, omdat vaccins niet alleen bescherming bieden door antilichamen alleen. Wel is er veel meer data nodig, en daarvoor is het nodig om de studies op grotere schaal uit te voeren.

Bron

Mark Y. Sangster, David J. Topham,  Phuong Nguyen-Contant e.a., S Protein-Reactive IgG and Memory B Cell Production after Human SARS-CoV-2 Infection Includes Broad Reactivity to the S2 Subunit. mBio Sep 2020, 11 (5) e01991-20; DOI: 10.1128/mBio.01991-20