Amyotrofische laterale sclerose, ofwel ALS, is een ernstige neurodegeneratieve aandoening die in vrijwel alle gevallen lethaal is, vaak binnen 5 jaar na diagnose.1 Lange tijd bestond er geen curatief geneesmiddel voor deze ziekte en bleven behandelingen beperkt tot symptoombestrijding. Onlangs werden echter twee geneesmiddelen goedgekeurd als behandeling voor ALS, die de overleving met enkele maanden verlengen. Mogelijk komt daar een derde middel bij: in de V.S. is de medicijnautoriteit FDA recent begonnen met het evalueren van de combinatietherapie AMX0035 die is ontwikkeld door Amylyx Pharmaceuticals.2
Het besluit van de FDA komt als reactie op tussentijdse resultaten van de CENTAUR-studie; een kleine klinische studie uit 2020 met 137 patiënten.3 Hoewel het om een kleine studie gaat, en de gemeten effecten van AMX0035 tamelijk bescheiden zijn, is de FDA van mening dat het om een onbeantwoorde zorgvraag gaat bij een zeer ernstige ziekte. Om die reden is er met een procedure gestart die kan leiden tot mogelijke toelating van het medicijn.
Normaliter zijn er twee grote fase III-studies nodig, met goede resultaten, voordat de FDA ook maar overweegt een geneesmiddel goed te keuren. Maar voor zeer ernstige ziektes volstaat vaak ook slechts één studie, met veelbelovende resultaten. Ook voor Amylyx gold de eis van een grote klinische studie, en de CENTAUR-studie was feitelijk niet groot genoeg, maar onder druk –zelfs juridische- van patiëntenorganisaties heeft de FDA besloten een uitzondering te maken. Amylyx heeft wel beloofd om een grotere studie op te zetten.
AMX0035 is een combinatie van twee moleculen, natriumfenylbutyraat (nu al ingezet als aanvullende behandeling bij chronische ureumcyclusstoornissen) en taurursodiol. In de CENTAUR-studie met 137 patiënten rapporteerden ALS-patiënten een statistisch significante verbetering in hun situatie, maar in laboratoriumtesten was het effect niet duidelijk. ALS-patiënten die behandeld werden met AMX0035 hadden een algehele overleving van 25,0 maanden ten opzichte van 18,5 maanden bij randomisatie naar placebo (HR: 0,56; p=0,023). Patiënten die startten met AMXOO35 vertoonden hiermee een 6,5 maanden langere algehele overleving.
Er dreigt wel een patstelling te ontstaan nu het advieslichaam voor neurologische geneesmiddelen voor de FDA adviseert om het middel nog niet in een goedkeuringsprocedure op te nemen omdat er te weinig overtuigend bewijs voor de effectiviteit is. Analisten verwachten echter dat AMX0035 toch door de FDA zal worden toegelaten, omdat een soortgelijke procedure ook speelde bij het Alzheimermiddel aducanumab. Dat middel is ook ondanks een afwezigheid van veel wetenschappelijk bewijs onder druk van patiëntenorganisaties en farmaceuten door de FDA goedgekeurd. In Europa is dat advies niet gevolgd, en het is ook de vraag of AMX0035 een kans maakt bij de EMA zonder krachtiger bewijs dan er nu voorhanden is.
Referenties
Naar boven
