Ademtest voorspelt optimale aanpak epilepsiebehandeling

augustus 2021 Kliniek in Praktijk Eline Feenstra

Anti-epileptica moeten zorgvuldig worden afgestemd per individu, omdat het verschil tussen een therapeutische dosis en een toxische dosis vrij klein is. Recentelijk hebben onderzoekers van de Universiteit van Basel (Zwitserland) een ademtest ontwikkeld die snel inzicht kan geven in de meest optimale behandelstrategie voor epilepsiepatiënten. De test geeft informatie over medicatieniveaus in het lichaam, evenals medicijnmetabolieten en andere metabole kenmerken. Hiermee kan worden voorspeld of iemand op de juiste manier reageert op een medicijn en of er wellicht een aanpassing van de dosis nodig is.

De observationele studie bestond uit 93 ademhalingsmetingen van 54 pediatrische patiënten die gedurende een periode van 2,5 jaar werden gevolgd, samen met een volwassen cohort van 37 patiënten gemeten in twee verschillende ziekenhuizen. Het uitgeademde metaboloom van epileptische patiënten werd in realtime gemeten met behulp van zogenaamde secundaire elektrospray-ionisatie hoge resolutie massaspectrometrie (‘secondary electrospray ionisation–high-resolution mass spectrometry’, SESI-HRMS).

Systemische concentraties voorspellen

Het team liet zien dat systemische concentraties van de anti-epileptica konden worden voorspeld met behulp van de ademtest. Totaal en vrij valproïnezuur (VPA) kon worden gemeten met een concordantie correlatiecoëfficiënt (CCC) van respectievelijk 0,63 en 0,66. Daarnaast werden de volgende bevindingen gedaan: (i) er bleek hoge heterogeniteit te zijn in het VPA-metabolisme, zowel tussen als binnen de proefpersonen; (ii) verschillende aminozuurmetabole routes zijn significant verrijkt (p<0.01) bij patiënten die lijden aan bijwerkingen; (iii) het tyrosinemetabolisme is significant verrijkt (p<0.001), met gedownreguleerde pathway-verbindingen bij non-responders.

Concluderend kan gesteld worden dat een real-time ademanalyse van epileptische patiënten een betrouwbare schatting kan geven van systemische geneesmiddelconcentraties. Bovendien kan de test helpen bij het inschatten van de risico’s, de geneesmiddelrespons en het ontstaan van eventuele bijwerkingen.  

Referentie

Dev Singh K, Osswald M, Ziesenitz VC et al. Personalised therapeutic management of epileptic patients guided by pathway-driven breath metabolomics. Communications Medicine, 2021; 1 (1) DOI: 10.1038/s43856-021-00021-3