Multiple sclerose (MS)-patiënten hebben baat bij multidisciplinaire rehabilitatie, maar de effectiviteit van deze rehabilitatie wordt mogelijk beïnvloed door de uitdagingen die patiënten tegenkomen en de doelen die ze zich stellen voor de rehabilitatie. Resultaten, gepresenteerd tijdens ECTRIMS 2022, duiden erop dat geïndividualiseerde multidisciplinaire rehabilitatie de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven verbetert bij MS-patiënten.1
Multidisciplinaire rehabilitatie verbetert significant het functioneren en op de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (‘health-related quality of life’, HRQoL) op de lange termijn.2 Tot op heden is er echter weinig bekend over de wisselwerking tussen de verschillende uitdagingen voor MS-patiënten, de ontvangen multidisciplinaire rehabilitatiediensten en zijn impact op de effectiviteit van rehabilitatie – dit fenomeen wordt ook wel aangeduid als zijnde de ‘zwarte doos van rehabilitatie’.
In de huidige studie bestudeerden de onderzoekers deze wisselwerkingshypothese tussen uitdagingen voor de patiënten en hun rehabilitatiedoelen en de ontvangen multidisciplinaire rehabilitatiebehandeling. Dit werd verdeeld over vijf belangrijke aandachtsgebieden (‘main focus areas’): veerkracht, cognitieve functie, energie, fysieke functie en persoonlijke behoeften. Gebaseerd op de aard van de rehabilitatiedoelen categoriseerden de onderzoekers de geïndividualiseerde rehabilitatieprogramma’s van patiënten in deze vijf aandachtsgebieden. Voordat de MS-patiënten de klinische multidisciplinaire rehabilitatie ontvingen, werden ze toegewezen aan een van de aandachtsgebieden, op basis van de doelstellingen van de patiënt. Het functioneren van de patiënt werd bepaald bij aanvang van de studie, na ontslag uit het ziekenhuis en tijdens de 6- en 12-maandse follow-up aan de hand van de Functional Assessment in Multiple Sclerosis (FAMS), wat diverse aspecten met betrekking tot functioneren en HRQoL omvat.
Tussen patiënten in de vijf aandachtsgebieden werden bij aanvang van de studie verschillen met betrekking tot demografische, klinische en HRQoL-karakteristieken gezien; zo was de verdeling tussen verschillende typen MS niet gelijk tussen de armen, werd er een hogere EDSS-score gezien in de fysiek functioneren- en persoonlijke behoefte-arm en verschilde de FAMS-totaalscore tussen de armen significant. Toch vertoonden alle deelnemende patiënten een significante verbetering in FAMS bij ontslag uit het ziekenhuis (p<0,05). Bij de 1-jaar follow-up werden de volgende gecontroleerde behandelingseffecten gezien: veerkracht +12,7 (p=0,001, n=62), cognitieve functie +9,5 (p=0,056, n=55), energie +11,3 (p=0,004, n=125), fysieke functie +0,3 (p=0,94, n=137), persoonlijke behoeften +17,8 (p=0,036, n=11). Ten slotte werd na een jaar follow-up in de gehele studiepopulatie een mediane FAMS-verbetering van +4,7 gezien (p<0,001, n=390).
Volgens de onderzoekers demonstreerde hun studie dat geïndividualiseerde multidisciplinaire rehabilitatie de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven verbetert bij MS-patiënten. De resultaten van deze studie duiden op het belang van regelmatig contact met patiënten en individuele multidisciplinaire rehabilitatieprocessen om de functionele capaciteit en prestaties bij mensen met MS te behouden.
Naar boven
