Editor’s pick van Drs. Tobien Schreuder, neuroloog, Zuyderland medisch centrum
Ongeruptureerde intracraniële aneurysmata die niet preventief op endovasculaire of neurochirurgische wijze behandeld worden, worden vaak door middel van scans in de gaten gehouden om te zien of er sprake is van groei, en een daarmee gepaard gaand risico op ruptuur. Het blijft echter onduidelijk wat het absolute risico op een aneurysma is wanneer groei eenmaal is vastgesteld. Promovenda Laura van der Kamp (Utrecht UMC) heeft hier verandering in gebracht door een voorspellingsmodel te ontwikkelen. Eind augustus verscheen haar onderzoek in vakblad JAMA Neurology.
Voor haar onderzoek bestudeerden Van der Kamp en haar team individuele patiëntgegevens uit 15 internationale cohorten. Het ging daarbij om patiënten van 18 jaar en ouder met minstens 1 onbehandeld ongeruptureerd intracranieel aneurysma. Patiënten met fusiforme of arterioveneuze aneurysmata werden geëxcludeerd. Van de 5.196 patiënten die follow-up-scans hadden ondergaan wegens intracraniële aneurysmata werden 4.827 patiënten uitgesloten omdat er geen groei werd geconstateerd. Alle 312 geïncludeerde aneurysmata vertoonden groei, waarbij groei werd gedefinieerd als 1 millimeter groei of meer in 1 richting bij follow-up-scan.
Het primaire eindpunt van de studie was ruptuur van het aneurysma. Het absolute ruptuurrisico werd gemeten aan de hand van Kaplan-Meier, op 6 maanden, 1 jaar en 2 jaar nadat de groei was ontdekt. Cox-regressie werd toegepast om voorspellende factoren van ruptuur na groeidetectie vast te stellen. Van de 312 geïncludeerde patiënten waren 223 vrouw (71%). De mediane leeftijd was 61, en in totaal werden er 329 groeiende aneurysmata bij hen vastgesteld. Gedurende een follow-up van 864 aneurysma-jaren, scheurden 25 (7,6%) van deze aneurysmata. Het absolute ruptuurrisico na vastgestelde groei was hiermee 2,9% (95%-BI: 0,9-4,9) na 6 maanden, 4,3% (95%-BI: 1,9-6,7) na 1 jaar en 6,0% (95%-BI: 2,9-9,1) na 2 jaar.
In de multivariabele analyse werden drie voorspellende factoren voor een ruptuur vastgesteld: grootte (7 mm of meer: HR [95%-BI]: 3,1 [1,4-7,2]), een onregelmatige vorm (HR [95%-BI]: 2,9 [1,3-6,5]) en de locatie van het aneurysma (middelste hersenslagader: HR [95%-BI]: 3,6 [0,8-16,3]; voorste hersenslagader, achterste communicerende slagader of achterste circulatie: HR [95%-BI]: 2,8 [0,6-13,0). Gecombineerd leidde dat tot een 1-jaars ruptuurrisico van 2,1% tot 10,6%. De drie voorspellende waarden kregen gezamelijk de naam ‘triple-S-risicomodel’ gekregen, van de Engelse termen ‘size, shape en site’.
Van der Kamp stelt dat ongeveer 1 op de 25 aneurysmata scheurden binnen een jaar nadat groei was vastgesteld. Het triple-S-risicomodel kan volgens haar aangewend worden om het absolute ruptuurrisico in te schatten nadat groei van het aneurysma is geconstateerd.
Referentie
Naar boven
