Hoge bloeddruk kan, zeker wanneer die conditie langere tijd voortduurt, voor hart- en vaatproblemen zorgen. Maar ook de hersenen lopen risico. Een studie die in mei werd gepubliceerd in het Journal of the American Medical Association JAMA1 laat zien dat verhoogde bloeddruk op middelbare leeftijd twintig jaar later een tot wel 30% grotere kans op dementie geeft. Dat risico kan wel ingedamd worden door bloeddrukverlagende medicijnen in te nemen.
In de studie werden 12 eerdere onderzoeken, met in totaal ruim 92.000 personen, naast elkaar gelegd. De gemiddelde systolische bloeddruk bij die mensen was 154 mmHg; de gemiddelde diastolische waarde was 83 mmHg. Het bleek dat na een mediane follow-up van 4 jaar mensen die bloeddrukverlagers innamen een 7% lagere kans op dementie hadden dan mensen die dat niet deden.
Volgens dr. Steven Greenberg, hoogleraar in de neurologie aan de Harvard Medical School in Boston, V.S., bevestigt de studie het al langer bestaande idee dat het verlagen van de bloeddruk een effectieve manier is om cognitieve problemen op latere leeftijd te helpen voorkomen. Die problemen, zoals moeite om nieuwe gegevens te onthouden en concentratieproblemen, worden gezien als een voorstadium van dementie.
Hoge bloeddruk kan schadelijk zijn voor de bloedvaten in het brein. Hoge bloeddruk versnelt het proces van atherosclerose, de opbouw van vettige plaque aan de binnenwanden van de aderen. Die verhogen het risico op een ischemische cva, wanneer een bloedprop een bloedvat in het brein blokkeert. Afhankelijk van de plek waar de het cva zich voordoet kan er vasculaire dementie ontstaan. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat vasculaire dementie mede veroorzaakt wordt door schade aan de kleinere bloedvaten in het brein.
Daarnaast zorgt hoge bloeddruk er ook voor dat de vaatwanden van de kleinere bloedvaten verdikken, en dat kan leiden tot hemorragische cva, waarbij een bloeding plaatsvindt doordat een bloedvat scheurt of lekt. Soms gaan die beroertes aan kleine bloedvaten vrijwel ongemerkt voorbij, maar, waarschuwen de onderzoekers, als mensen vaker zulke ‘stille’ beroertes hebben kan er toch cognitieve schade optreden.
Op MRI-scans is de hersenschade goed te zien in de vorm van heldere plekken die wittestoflaesies genoemd worden. Witte stof is de naam die gegeven wordt aan de uitlopers van de zenuwcellen. Op zich komen wittestoflaesies voor bij vrijwel iedereen boven de 60, en onderzoekers denken dat het ‘normale’ afnemende geheugen dat de meeste mensen ervaren naarmate ze ouder worden daaraan te wijten is. Maar bij mensen met een historie van hoge bloeddruk zijn de wittestoflaesies veel prominenter aanwezig.
Dr. Greenberg denkt dat bloeddrukverlagers een rol kunnen spelen in het verlagen van het dementierisico. “Terwijl het wachten nog steeds is op een doorbraak in de preventie van dementie en Alzheimer, is het wel een prettig idee dat er hele gewone middelen voorhanden zijn die kunnen helpen dementie te voorkomen”, zegt hij. Hij ziet het als hoopvol dat er al een 7% lager dementierisico te zien is na slechts 4 jaar.
In 2016 publiceerde het New England Journal of Medicine2 ook al een artikel waarin duidelijk werd gemaakt dat dementie gedurende 30 jaar geleidelijk aan minder voorkomt. Ook is de leeftijd waarop de ziekte zich openbaart omhoog gegaan, van gemiddeld 80 naar 85 jaar. Volgens dr. Greenberg kan dat te maken hebben met het feit dat het gevaar van hoge bloeddruk in diezelfde 30 jaar meer onderkend wordt, en dat de aandoening beter behandeld wordt. “Waar het op neerkomt: als je bloeddruk hoger dan normaal is, dan helpt het behandelen ervan niet alleen je hart, maar ook je hoofd,” sluit dr. Greenberg af.
Meer informatie
De Hartstichting heeft een aparte webpagina over beroertes en cva.
Lees ook een eerder artikel over het afnemende risico op dementie op de website van TNN.
Bronnen
Naar boven
