Voordelen en risico’s van lentivirale gentherapie bij cerebrale adrenoleukodystrofie

oktober 2024 Algemeen Niels Elbert

De meeste patiënten met vroege cerebrale adrenoleukodystrofie ervaren geen ernstige functionele beperkingen na lentivirale gentherapie met elivaldogene autotemcel (eli-cel), maar een deel van de patiënten ontwikkelt een hematologische maligniteit. Dit blijkt uit de resultaten van 2 afgeronde ‘open-label’-fase II/III-studies (ALD-102 en ALD-104) en een lopende extensiestudie (LTF-304), die onlangs zijn gepubliceerd in The New England Journal of Medicine.1,2

Cerebrale adrenoleukodystrofie is een ernstige vorm van X-gebonden adrenoleukodystrofie. Deze zeldzame, progressieve neurodegeneratieve aandoening ontstaat door een mutatie in het ABCD1-gen en wordt gekenmerkt door wittestofziekte, verlies van neurologische functies en vroegtijdig overlijden. Eli-cel bestaat uit autologe CD34-positieve hematopoëtische stamcellen die zijn getransduceerd met een lentivirale vector (Lenti-D), die een functioneel ABCD1-gen bevat.

Resultaten

In ALD-102 werden 32 jongens met vroege cerebrale adrenoleukodystrofie bij wie actieve inflammatie zichtbaar was bij MRI-onderzoek van de hersenen behandeld met eli-cel.1 In totaal werden 29 van de 32 patiënten (91%) gedurende 24 maanden gevolgd en nadien geïncludeerd in LTF-304. Geen van deze 29 patiënten had ernstige functionele beperkingen na 24 maanden. Na een mediane follow-upduur van 6 jaar was de score voor neurologische functies bij 30 van de 32 patiënten (94%) stabiel gebleven ten opzichte van het begin van de studie en hadden 26 patiënten (81%) geen ernstige functionele beperkingen. Bij 4 patiënten trad een ongewenst voorval op dat direct gerelateerd was aan de behandeling met eli-cel. Eén patiënt ontwikkelde het myelodysplastisch syndroom (MDS); deze patiënt onderging een allogene hematopoëtische stamceltransplantatie en had geen MDS meer bij het laatste controlebezoek. In ALD-104 ontwikkelden 6 van de 35 patiënten een hematologische maligniteit (5 MDS en 1 AML), nadat zij waren behandeld met eli-cel.2

Volgens de onderzoekers moet het risico op een hematologische maligniteit na gentherapie met eli-cel worden afgewogen tegen de voordelen van de behandeling, tegen de ernst en het natuurlijke beloop van cerebrale adrenoleukodystrofie, en tegen de risico’s van andere beschikbare behandelingen, zoals allogene hematopoëtische stamceltransplantatie.

Referenties

  1.  Eichler F, Duncan CN, Musolino PL, et al. Lentiviral gene therapy for cerebral adrenoleukodystrophy. N Engl J Med 2024;391:1302-12.
  2. Duncan CN, Bledsoe JR, Grzywacz B, et al. Hematologic cancer after gene therapy for cerebral adrenoleukodystrophy. N Engl J Med 2024;391:1287-301.