Heeft u een enorme hekel aan eetgeluiden? Dan lijdt u misschien wel aan hersenziekte misofonie

juli 2023 Medisch onderzoek Willem van Altena

Ergernis over mensen die smakgeluiden maken onder het eten. Luidruchtig de neus ophalen. Hoorbaar ademhalen. Voor de meesten van ons zijn het kleine ongemakken die bij onze dagelijkse omgang met andere mensen horen, maar voor een klein deel van de bevolking roepen deze geluiden dermate veel walging en zelfs agressie op, dat het een naam heeft gekregen: misofonie, geluidshaat. Aanstellerij? Nee, want onderzoek door Nederlandse wetenschappers heeft al in 2013 aangetoond dat het echt om een hersenaandoening gaat. Niet alleen dat: het blijkt ook een aandoening die veel vaker voorkomt dan werd aangenomen en waar veel mensen zonder het te beseffen aan lijden. Dat is de uitkomst uit een recente Britse studie die is gepubliceerd in vakblad PLOS ONE. Het blijkt dat 18% van de Britten aan een vorm van misofonie lijden.

Vragenlijst

Voor het onderzoek door wetenschappers van King’s College in Londen onder leiding van Silia Vitoratou werden 768 Britse proefpersonen verzameld die een representatieve afspiegeling van de Britse bevolking vormden. Zij kregen een vragenlijst voorgelegd waarin ze werden gevraagd om hun reactie op bekende ‘triggergeluiden’; dat zijn geluiden waarvan bekend is dat ze onder misofoniepatiënten hevige reacties oproepen. Ook werd de mensen gevraagd in hoeverre deze geluiden hun leven, hun kijk op zichzelf en zowel hun persoonlijke als professionele relaties beïnvloedden.

Bij aanvang van de studie gaf 2,3% van de 768 proefpersonen aan dat zij last van misofonie hebben, maar aan de hand van de vragenlijsten zagen de onderzoekers dat het om 18% van de ondervraagden ging, met andere woorden: ruim 15% van hen had niet eens door dat zij aan misofonie lijden.

Heftige reacties

Misofonie is een betrekkelijk nieuw ontdekte hersenaandoening die voor het eerst is beschreven door onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam in 2013. De recente Britse studie bevestigt dat het daadwerkelijk om een neurologische aandoening gaat, die vaker voorkomt dan beseft werd. Opmerkelijk is dat misofonie nooit gaat om geluiden die door de doorsneebevolking als prettig worden ervaren. Vogelgekwetter of geluid van een kabbelend beekje triggeren geen heftige reacties bij mensen met misofonie. Maar eetgeluiden, geklik met balpennen, geratel van toetsenborden of het knakken van de vingers doen dat vaak wel.

“Misofonie is meer dan geïrriteerd zijn door bepaalde geluiden,” stelt medeonderzoeker Jane Gregory. “Het is het gevoel dat er, vanwege je intense reactie op geluid, iets mis met je is, maar dat daar tegelijkertijd niets aan te doen is.” Misofonielijders reageren op triggergeluiden met een disproportionele, onmiddelijke reactie die kan uiteenlopen van plotselinge razernij tot acute misselijkheid. Vervolgens krijgen deze mensen een obsessie met dat geluid, en gaan ze actief proberen dat geluid te vermijden. Juist omdat het door menselijke geluiden gaat kan dat leiden tot sociaal isolement en andere problemen.

Cognitieve gedragstherapie

De onderzoekers pleiten voor meer aandacht voor misofonie en erkenning voor de aandoening als ziekte. Ook moet er meer gezocht worden naar manieren om misofonie te behandelen en hanteerbaar te maken. In Amsterdam UMC –waar de aandoening tien jaar geleden ‘ontdekt’ is- worden behandelingen aangeboden die voor een klinische verbetering van dertig procent kan zorgen. Het gaat daarbij om een serie van acht groepsbehandelingen met cognitieve gedragstherapie en psychomotorische therapie. Er geldt momenteel wel een opnamestop voor patiënten.

Referenties

Vitoratou S, Hayes C, Uglik-Marucha N, et al. Misophonia in the UK: Prevalence and norms from the S-Five in a UK representative sample. PLoS One. 2023 Mar 22;18(3):e0282777. doi: 10.1371/journal.pone.0282777. PMID: 36947525; PMCID: PMC10032546.

Aan het Amsterdam UMC locatie AMC zijn behandelingen voor misofonie ontwikkeld.