Hoortoestellen kunnen bescherming bieden tegen cognitieve achteruitgang bij oudere volwassenen met een hoog risico op dementie. Dat is de uitkomst van de ACHIEVE studie, waarbij een team wetenschappers onder leiding van hoogleraar oor- neus- en keelgeneeskunde Frank Lin van de Johns Hopkins universiteit in Baltimore (V.S.) onderzoek deed naar de rol van slechthorendheid bij dementie. De studie is gepresenteerd op de Alzheimer’s Association International Conference (AAIC) en gepubliceerd door The Lancet.
De bevindingen van de eerste gerandomiseerde gecontroleerde studie in zijn soort waarbij 977 oudere volwassenen uit verschillende locaties in de VS betrokken waren, dragen bij aan het groeiende bewijs dat het aanpakken van slechthorendheid een zeer belangrijk doel kan zijn voor de wereldwijde volksgezondheid bij inspanningen om dementie te voorkomen.
“Deze resultaten leveren overtuigend bewijs dat de behandeling van gehoorverlies een krachtig middel is om de cognitieve functie op latere leeftijd te beschermen en mogelijk, op de lange termijn, de diagnose dementie uit te stellen,” zegt hoofdonderzoeker prof. Frank Lin van de Johns Hopkins University School of Medicine en Bloomberg School of Public Health. “Maar de cognitieve voordelen van de behandeling van leeftijdsgerelateerd gehoorverlies zullen waarschijnlijk variëren afhankelijk van het risico op cognitieve achteruitgang van een individu.”
Leeftijdsgerelateerd gehoorverlies komt heel vaak voor, bij twee derde van de volwassenen boven de 60 jaar wereldwijd, maar minder dan 1 op de 10 mensen met gehoorverlies in landen met een laag of gemiddeld inkomen, en minder dan 3 op de 10 in landen met een hoog inkomen, gebruikt momenteel een hoortoestel.
Onbehandeld gehoorverlies wordt in verband gebracht met een grotere cognitieve achteruitgang en werd door de Lancet Commission on Dementia in 2020 geschat op ongeveer 8% van alle gevallen van dementie wereldwijd, wat overeenkomt met 800.000 van de bijna 10 miljoen nieuwe gevallen van dementie die elk jaar worden gediagnosticeerd.
Volgens de huidige inzichten kan onbehandeld gehoorverlies op verschillende manieren bijdragen aan cognitieve achteruitgang en dementie. Gehoorverlies kan de hersenen harder laten werken ten koste van andere mentale functies zoals denken en geheugen. Een andere mogelijkheid is dat gehoorverlies de verouderende hersenen sneller doet krimpen. Een derde hypothese is dat gehoorverlies ertoe leidt dat mensen minder sociaal betrokken zijn, wat kan resulteren in hersenatrofie.
Hoewel eerder observationeel onderzoek suggereert dat de behandeling van gehoorverlies bescherming kan bieden tegen cognitieve achteruitgang en dementie, kunnen deze onderzoeken vertekend zijn omdat mensen die de middelen hebben en ervoor kiezen om hun gehoorverlies te laten behandelen, gezonder zijn en minder risico lopen op cognitieve achteruitgang dan mensen die dat niet doen. Als gevolg hiervan bleef de effectiviteit van het gebruik van hoortoestellen op het verminderen van cognitieve achteruitgang bij cognitief gezonde oudere volwassenen met gehoorverlies onduidelijk.
Om meer robuust bewijs te leveren, nam de ACHIEVE gerandomiseerde studie 977 volwassenen in de leeftijd van 70-84 jaar met onbehandeld gehoorverlies zonder substantiële cognitieve achteruitgang op in vier gemeenschappen in de VS. Deelnemers werden gerekruteerd uit twee populaties op elke locatie: oudere volwassenen die deelnamen aan een langlopend observationeel onderzoek naar cardiovasculaire gezondheid (ARIC) en nieuwe vrijwilligers uit dezelfde gemeenschappen die over het algemeen gezonder waren dan deze deelnemers.
De deelnemers werden gerandomiseerd naar ofwel een hoorinterventie (audiologische counseling en hoortoestellen) of de controle-interventie met meer algemene counseling over gezond ouder worden (individuele sessies met een gezondheidsvoorlichter over onderwerpen met betrekking tot de preventie van chronische ziekten en handicaps), en werden gedurende 3 jaar tweemaal per jaar gevolgd. Het primaire eindpunt was de verandering in een globale cognitiescore over 3 jaar van een uitgebreide reeks tests van executieve functies, taal en geheugen die aan het begin van het onderzoek en daarna jaarlijks werden ingevuld. De tests omvatten onder andere vertraagd woordherinnering, incidenteel leren, logisch geheugen en cijferoverspanning achteruit.
Tussen januari 2018 en oktober 2019 werden 977 deelnemers (238 van ARIC en 739 gezonde vrijwilligers) willekeurig toegewezen aan hoorinterventie (490 deelnemers; 120 van ARIC en 370 vrijwilligers) of gezondheidsvoorlichting controle (487; 118 van ARIC en 369 vrijwilligers).
Deelnemers van ARIC waren gemiddeld ouder, vrouw, hadden meer risicofactoren voor cognitieve achteruitgang (bijv. lager onderwijs en inkomen, hoger percentage diabetes en hoge bloeddruk, alleenwonend) en hadden lagere cognitiescores aan het begin van het onderzoek dan het vrijwilligerscohort. Beide cohorten hadden vergelijkbare gehoorniveaus aan het begin van het onderzoek.
Uit de primaire analyse van de resultaten, waarin zowel het ARIC- als het vrijwilligerscohort werden gecombineerd, bleek dat de hoorinterventie de cognitieve achteruitgang in de loop van de tijd niet verminderde-met geen significant verschil in cognitieve verandering tussen degenen die de hoorinterventie kregen en de gezondheidsopvoedingscontrole over een periode van 3 jaar (-0,200 vs -0,202 standaarddeviatie-eenheden).
De onderzoekers deden ook een gevoeligheidsanalyse (vooraf gespecificeerd in de proefopzet) om het effect van de hoorinterventie binnen het ARIC-cohort (die een groter risico lopen op cognitieve achteruitgang) en de gezonde vrijwilligers te onderzoeken. In het ARIC-cohort was de 3-jaars cognitieve verandering 48% lager in de hoorinterventiegroep dan in de controlegroep (-0,211 vs -0,402 standaarddeviatie-eenheden).In het gezonde vrijwilligerscohort verschilde de 3-jaars cognitieve verandering daarentegen niet significant tussen de hoorinterventie- en controlegroepen (-0,213 vs -0,151 standaarddeviatie-eenheden). In geen van beide groepen werden significante bijwerkingen gerapporteerd.
“Hoewel onze primaire analyse van de gecombineerde ARIC en gezondheidsvrijwilligerscohorten geen verschil in cognitieve achteruitgang vond voor degenen die hoortoestellen gebruikten, was er, toen we gevoeligheidsanalyses uitvoerden om de robuustheid ervan te testen, duidelijk bewijs dat wees op een significant voordeel voor oudere volwassenen in het ARIC-cohort die meer risicofactoren voor cognitieve achteruitgang hadden,” concludeert professor Lin. “Ondanks vergelijkbare gehoorniveaus aan het begin van het onderzoek is het waarschijnlijk dat vrijwilligers in het gezondere cohort langzamere cognitieve veranderingen doormaakten dan ARIC-deelnemers, omdat ze over het algemeen jonger waren, minder risicofactoren voor cognitieve achteruitgang hadden en betere cognitieve beginscores hadden. Deze veel langzamere cognitieve achteruitgang kan een eventueel effect van hoortoestellen op het verder verminderen van deze achteruitgang gedurende de relatief korte 3-jarige follow-up hebben beperkt. We kijken reikhalzend uit naar de follow-up van ACHIEVE die momenteel loopt om de effecten van hoortoestellen op cognitie op de langere termijn te onderzoeken in populaties met een lager risico op dementie. Verdere analyses van MRI-gegevens en gegevens over sociale betrokkenheid zullen ook ons begrip verbeteren van de manieren waarop hoortoestellen cognitieve achteruitgang kunnen helpen vertragen.”
Ondanks de belangrijke bevindingen, merken de auteurs enkele beperkingen op, waaronder het feit dat deelnemers en onderzoekers niet konden worden gemaskeerd voor de interventie, waardoor de resultaten mogelijk vertekend zijn, en dat twee van de 10 neurocognitieve tests alleen auditieve stimuli bevatten, zodat personen die de gezondheidsvoorlichting kregen en onbehandeld gehoorverlies hebben, mogelijk slechter presteren op deze tests.
Referentie
Naar boven
