Zelfs 24 uur na een beroerte heeft verwijdering van de bloedprop nog zin

april 2023 Medisch onderzoek Willem van Altena

Verwijdering van een bloedstolsel na een herseninfarct wordt volgens de behandelrichtlijnen als zinvol beschouwd tot 6 uur na het infarct. Maar onderzoek door een samenwerkingsverband van 18 Nederlandse ziekenhuizen heeft nu aangetoond dat een dergelijke procedure tot 24 uur na het ontstaan van de klachten nog zinvol kan zijn.

Al in 2015 was vastgesteld in de MR CLEAN-studie die werd uitgevoerd door wetenschappers van Erasmus MC dat een bloedstolsel veilig door een katheter in de lies verwijderd kan worden, en dat die procedure tot 6 uur naeen beroerte nog zinvol was. Gedacht werd toen dat een afsluiting die langer dan 6 uur duurde al te veel hersenschade teweeg zou hebben gebracht.

MR CLEAN-LATE

Nu zijn de uitkomsten bekend geworden van de MR CLEAN-LATE studie onder leiding van het Maastricht UMC+, en die zijn onlangs gepubliceerd in The Lancet. En het blijkt dat verwijdering van het bloedstolsel ook nog veilig is tot 24 uur na het ontstaan van klachten.

Voor deze studie selecteerden de onderzoekers patiënten die normaal gesproken niet in aanmerking kwamen voor de behandeling, bijvoorbeeld omdat het herseninfarct te laat werd ontdekt. Vaak krijgen mensen in de nacht een herseninfarct en ontdekt de partner pas de volgende ochtend dat er iets mis is. Dan zijn er al kostbare uren verstreken.

Omweggetjes

De studie laat ook zien dat de behandeling effectiever is bij patiënten met ‘collateralen’. Dat zijn als het ware ‘omweggetjes’ van bloedvaten die het aangedane gebied toch nog van enig bloed voorzien.

Doordat de periode waarbinnen de ingreep als zinvol wordt beschouwd in wezen vier keer zo lang is geworden komen nu meer mensen in aanmerking voor de behandeling. In Nederland werden zo’n 2.500 beroertepatiënten per jaar behandeld met een lieskatherisatie, maar de bevindingen uit de nieuwe studie kunnen leiden tot een aanpassing van de behandelrichtlijn en een verdubbeling van het aantal behandelingen. De studie liet ook zien dat patiënten in de behandelgroep na drie maanden significant minder beperkingen ervoeren dan de groep die niet was behandeld.

Averechts effect

De onderzoekers willen nu uitvinden of het zelfs nog zinvol is om 48 uur na een infarct de bloedprop nog te verwijderen. Wel is het zo dat de behandeling in sommige gevallen een averechts effect kan hebben. Als er te veel weefselbeschadiging is opgetreden in het aangedane gebied, dan kunnen er door het herstellen van de doorbloeding juist bloedingen ontstaan. Geschat wordt dat dit gebeurt bij 5 tot 6% van de patiënten. Niettemin is het positieve effect van het verwijderen van de bloedprop zo groot, dat ook het merendeel van deze patiënten uiteindelijk goed opknapt.

De 18 participerende ziekenhuizen in Nederland zijn: Albert Schweitzer ziekenhuis Dordrecht, Amphia Breda, Amsterdam UMC, Catharina Ziekenhuis Eindhoven, Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis Tilburg, Erasmus MC, Haaglanden Medisch Centrum Den Haag, HagaZiekenhuis Den Haag, Isala Zwolle, Leids UMC, Maastricht UMC+, Medisch Spectrum Twente, Noordwest Ziekenhuisgroep Alkmaar, Rijnstate Arnhem, St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein, UMC Groningen, UMC Utrecht en Radboud UMC. Zij zijn onderdeel van het nationale CONTRAST consortium, dat tot doel heeft om nieuwe en betere behandelingen voor herseninfarct en hersenbloeding te ontwikkelen.

Referentie

Olthuis SGH, Pirson FAV, Pinckaers FME, et al; MR CLEAN-LATE investigators. Endovascular treatment versus no endovascular treatment after 6-24 h in patients with ischaemic stroke and collateral flow on CT angiography (MR CLEAN-LATE) in the Netherlands: a multicentre, open-label, blinded-endpoint, randomised, controlled, phase 3 trial. Lancet. 2023 Mar 29:S0140-6736(23)00575-5. doi: 10.1016/S0140-6736(23)00575-5. Epub ahead of print. PMID: 37003289.