Grotere kans op dementie bij mensen die meermalen per week laxeermiddel gebruiken

maart 2023 Wetenschap Willem van Altena

Mensen die regelmatig laxeermiddelen innemen blijken een significant hoger risico op dementie te hebben dan mensen die dat niet doen. Vooral wanneer er meerdere soorten laxeermiddel door elkaar worden gebruikt neemt het dementierisico toe. Dat blijkt uit een studie uit China waarbij data van ruim een half miljoen Britten van middelbare of ouder geanalyseerd werden. Het bleek dat mensen die aangaven regelmatig laxeermiddelen te gebruiken 51% meer kans op dementie hadden. De studie werd op 22 februari online gepubliceerd in Neurology.

Het type laxeermiddel maakt ook nog enig verschil. Osmotische laxativa zijn middelen die slecht door het lichaam afgebroken worden waardoor er meer vocht naar de darmen wordt getrokken om zo de ontlasting zachter te maken. Onder andere zemelen en sennapeulen horen in deze categorie thuis. Mensen die alleen osmotische laxativa gebruikten, hadden een 64% verhoogd risico op dementie in vergelijking met hun leeftijdsgenoten die geen laxativa gebruikten. Maar mensen die meerdere soorten laxeermiddel gebruikten hadden een 90% hoger dementierisico.

Microbioom

“Constipatie en het gebruik van laxativa komen veel voor bij volwassenen van middelbare en oudere leeftijd,” zegt studie-onderzoeker Feng Sha, PhD, van de Chinese Academy of Sciences in Guangdong, China, in een persbericht. “Maar regelmatig gebruik van laxativa kan het microbioom van de darm veranderen; het zou de zenuwsignalering van de darm naar de hersenen kunnen beïnvloeden of de productie kunnen stimuleren van intestinale toxines die schadelijk zijn voor de hersenen.”

Voor hun studie analyseerden de Chinese wetenschappers data van 502.229 personen (54% vrouwen, mediane leeftijd bij baseline 57 jaar) uit de UK Biobank database. Alle personen hadden geen dementie bij baseline. Van dit cohort zeiden 18.235 deelnemers (3,6%) dat ze de meeste dagen van de week vrij verkrijgbare laxativa gebruikten. Over een follow-up van gemiddeld 9,8 jaar bleek dat 218 (1,3%) deelnemers die regelmatig laxativa gebruikten en 1.969 (0,4%) die niet regelmatig laxativa gebruikten, dementie door alle oorzaken hadden ontwikkeld.

Alzheimer

Na correctie voor factoren zoals leeftijd, geslacht, opleiding, andere ziekten, gebruik van medicatie en een familiale voorgeschiedenis van dementie, was regelmatig gebruik van laxativa significant geassocieerd met een verhoogd risico op dementie door alle oorzaken (aangepaste hazard ratio [aHR]: 1,51; 95% BI 1,30 – 1,75) en vasculaire dementie (aHR: 1,65; 95% BI, 1,21 – 2,27), maar er werd geen significant verband waargenomen voor de ziekte van Alzheimer (aHR: 1,05; 95% BI, 0,79 – 1,40).

Het risico op dementie nam ook toe met het aantal soorten gebruikte laxativa. Het risico op dementie door alle oorzaken nam toe met 28% (aHR: 1,28; 95% BI, 1,03 – 1,61) voor degenen die één type laxativum gebruikten en met 90% (aHR: 1,90; 95% BI, 1,20 – 3,01) voor degenen die twee of meer types gebruikten, vergeleken met degenen die geen laxeermiddelen gebruikten.Van degenen die meldden dat ze slechts één type laxativum gebruikten, hadden alleen degenen die osmotische laxativa gebruikten een statistisch significant hoger risico op dementie door alle oorzaken (aHR: 1,64; 95% BI, 1,20 – 2,24) en vasculaire dementie (aHR: 1,97; 95% BI 1.04 – 3.75).

Doseringen

De onderzoekers merken wel op dat ze geen gegevens hadden over de dosering van de laxativa en dat het verband tussen verschillende doseringen van laxativa en het risico op dementie niet onderzocht kon worden. Ook betreft deze studie louter gegevens van Britten, en is dus mogelijk niet representatief voor andere populaties. Maar als algemeen advies geldt dat artsen met hun patiënten alternatieve methoden bespreken om constipatie te verlichten, zoals meer vezels eten en meer water drinken.

Referentie

Yang Z, Wei C, Li X, et al. Association Between Regular Laxative Use and Incident Dementia in UK Biobank Participants. Neurology. 2023 Feb 22:10.1212/WNL.0000000000207081. doi: 10.1212/WNL.0000000000207081. Epub ahead of print. PMID: 36813729.